Axit Adipic là chất phụ gia được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau nhưng ít khi được mọi người chú ý. Vậy Axit Adipic là gì và sản xuất như thế nào? Thông tin chi tiết sẽ có trong bài viết bên dưới cùng VietChem.

1. Axit Adipic là gì?

Axit Adipic có công thức là C6H10O4, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như: 4-dicarboxylic Axit, Axit Hexadecanoic, 1,4-Butanedicarboxylic… Đây là hợp chất hữu cơ có độ tan vừa phải trong nước, tồn tại ở dạng pha lê hoặc tinh thể trắng.

Một số tính chất điển hình của Axit Adipic:

• Mật độ: 1,36 g /cm3
• Điểm sôi: 2650C
• Điểm nóng chảy: 151 – 1540C
• Áp suất hơi: 1 mm Hg ở 159,50C
• Mật độ hơi so với không khí: 5
• pH: 2,7 trong nước ở 250C
• Điểm chớp cháy: 3850F
• Điều kiện bảo quản: 300C

Adipic Axit có công thức hóa học là C6H10O4

2. Ứng dụng của Axit Adipic

Axit Adipic có vai trò quan trọng trong ngành khoa học kỹ thuật hiện đại và ngày càng được ứng dụng rộng rãi trên thị trường. 

2.1. Ứng dụng của Axit Adipic trong y học

Axit Adipic được sử dụng làm nguyên liệu để điều chế thuốc ưa nước. Đây cũng là hoạt chất có tác dụng tạo lỗ chân lông nhưng không làm ảnh hưởng đến môi trường axit của da. 

2.2. Sản xuất mỹ phẩm

Adipic Axit có đặc tính ổn định bề mặt da, giảm độ dính và cải thiện bã nhờn trên da. Vì thế, đây là thành phần không thể thiếu trong một số loại mỹ phẩm thông dụng như: Kem chống nắng, kem dưỡng da, son môi… 

Axit Adipic được ứng dụng trong ngành sản xuất mỹ phẩm

2.3. Ứng dụng trong công nghiệp

Axit Adipic có mặt trong nhiều ngành công nghiệp tại nước ta hiện nay. Bao gồm:

• Công nghiệp hóa chất: Làm nguyên liệu để tạo chất chống đông, hỗ trợ các động cơ làm nguội và làm mát nhanh. Đồng thời, giúp ích trong việc điều hòa không khí.
• Công nghiệp kháng cháy: Adipic Axit kết hợp với các hóa chất hiện đại như Polyolefin sẽ giúp ích rất nhiều cho ngành công nghiệp liên quan đến cách nhiệt.
• Công nghiệp sản xuất nhựa: Nhờ sự góp mặt của Adipic Axit mà các sản phẩm từ nhựa sẽ cải thiện độ nhớt, tăng độ linh hoạt và ứng dụng nhiều trong thực tế. Nhất là trong sản xuất các loại nhựa có độ bền đẹp như: Nhựa Polyurethane, nhựa Polyester…
• Công nghiệp làm mềm: Trong quá trình xảy ra phản ứng hóa học của Axit Adipic, sản phẩm tạo thành là Adipate. Chất này có khả năng tạo sự ổn định về độ dẻo và độ đàn hồi cho sản phẩm. Vì thế, đây là thành phần quan trọng để sản xuất các vật liệu liên quan đến cao su, nhựa…
• Công nghiệp hợp chất hữu cơ: Axit Adipic được dùng để tạo màng, tạo màu, tạo Foam…

Axit Adipic được sử dụng nhiều trong công nghiệp

2.4. Ứng dụng trong sản xuất nilon

Để có thể tạo thành nilon, Axit Adipic sẽ được cho tác dụng với Hexametylenđiamin. Theo nghiên cứu mới đây, có tới 60% Adipic Axit trong 2,5 tỷ kg được tạo ra hàng năm sẽ được sử dụng để sản xuất nilon -6,6. Đây còn là thành phần quan trọng trong ngành sợi và ngày càng được ứng dụng rộng rãi trên thị trường.

2.5. Lĩnh vực thực phẩm

Trong ngành công nghiệp thực phẩm, Adipic Axit giúp tăng hương liệu và tạo chất kết dính. Điều này sẽ tạo sự phát triển mạnh mẽ về lĩnh vực thực phẩm trong nước. Đồng thời, hợp chất còn được ứng dụng làm chất chống ẩm trong một số loại thực phẩm cần bảo quản như: Bột khô, thức ăn chăn nuôi…

Adipic Axit được ứng dụng làm chất chống ẩm

2.6. Vệ sinh môi trường

Với khả năng điều chỉnh độ pH nên Axit Adipic được sử dụng trong lĩnh vực vệ sinh môi trường. Tuy nhiên, việc lạm dụng quá mức loại axit này sẽ tác động tiêu cực đến con người và môi trường sống. Do đó, cần thận trọng, tuân thủ quy trình nghiêm ngặt và sử dụng đúng liều lượng để tránh những ảnh hưởng không mong muốn.

3. Quy trình sản xuất Axit Adipic

Axit Adipic công thức là C6H10O4 với công thức cấu tạo chi tiết dưới dạng (CH2)4(COOH)2. Theo đó, quy trình sản xuất axit này sẽ trải qua 3 bước cơ bản. Cụ thể như sau:

3.1. Bước 1 - Oxy hóa

Bước đầu tiên trong quá trình sản xuất Axit Adipic sử dụng nguyên liệu Cyclohexanol và Cyclohexanone cùng tác nhân Oxi. Kết thúc phản ứng thu được Axit Cyclohexane Hexa Cacboxylic với công thức phân tử C6H10(OH)6.

Để phản ứng diễn ra thuận lợi cần phải đảm bảo các điều kiện theo đúng tiêu chuẩn về nhiệt độ, áp suất, thời gian…

3.2. Bước 2 - Tiến hành nhẫn mở

Axit Cyclohexane Hexa Cacboxylic sau khi được nhẫn mở thông qua phản ứng Hydrolysis sẽ bị biến đổi về mặt cấu trúc. Kết hợp với các chất xúc tác như Axit Sunfuric. Tuy nhiên, để quá trình nhẫn mở diễn ra và tạo thành C6H10O4, cần phải đáp ứng điều kiện nhiệt độ cao. 

3.3. Bước 3 - Tinh chế, thu gom Axit Adipic

Để có được Axit Adipic nguyên chất thì cần loại bỏ cặn bã, tạp chất trong quá trình điều chế. Các biện pháp được thực hiện như: Xử lý hóa học, kết tinh, lọc… đều được tiến hành tỉ mỉ để mang đến hiệu quả tối ưu.

Axit Adipic là hợp chất hữu cơ ứng dụng rộng rãi trên thị trường hiện nay. Tuy nhiên, cần phải sử dụng đúng cách để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe con người và môi trường sống. Các bạn có thể liên hệ với VietChem theo số hotline nếu cần tìm hiểu nhiều hơn về loại Axit này.