Amoni hydroxit hay còn gọi là dung dịch amoniac. Đây là một dung dịch bazơ yếu, có màu vàng nhẹ, tan hoàn toàn trong nước, có mùi khai. Vậy dung dịch amoniac có những tính chất gì đặc biệt? Chúng có ứng dụng gì? Hãy cùng VIETCHEM tìm hiểu về hóa chất này qua bài viết dưới đây? 

1. Dung dịch amoniac là gì?

Amoni hydroxit hay còn được gọi là dung dịch amoniac lỏng. Ở dạng dung dịch nó có công thức là NH4OH là một dung dịch bazo yếu, phân hủy thành khí NH3 và nước. 

Amoniac sôi ở nhiệt độ - 33,34 độ C ở áp suất của một bầu khí quyển, do đó amoniac được bảo quản dưới áp suất hoặc ở nhiệt độ thấp. Đóng băng ở nhiệt độ -77,7 độ C cho tinh thể màu trắng.  

Amoniac lỏng công nghiệp thường là 28% NH3 trong nước và được chứa trong bồn bỏng vận chuyển bằng xe ô tô hoặc bình chứa.  

Dung dịch amoniac là gì

2. Những tính chất lí hóa nổi bật của dung dịch amoniac

• NH3 khi tan trong nước, một phần nhỏ các phân tử amoniac kết hợp với ion H+ của nước tạo thành cation amoni và giải phóng anion. Lúc này nước sẽ đóng vai trò là axit. 
• Do tính bazo nên dung dịch amniac làm cho quỳ tím hóa xanh còn dung dịch phenolphlatein từ màu chuyển thành hồng. Do đó để phát hiện amoniac, người ta dùng quỳ tím ẩm để nhận biết.
• Amoniac dễ phân hủy trong dung dịch giải phóng khí amoniac.
• Tác dụng với axit: Amoniac lỏng dễ dàng trung hòa axit tạo thành muối amoni.
• Tác dụng với dung dịch muối: Dung dịch amoniac có khả năng tạo kết tủa nhiều hidroxit kim loại khí tác dụng. 
• Amoniac có tính khử.
• Kém bền bởi nhiệt, nó có thể bị phân hủy ở nhiệt độ cao theo phản ứng hóa học:

2NH3 → N2 + 3H2

N2 + 3H2 → 2NH3

• Tác dụng được với ion kim loại chuyển tiếp tạp ion phức: 2NH3 + Ag+ → [Ag(NH3)2]+
• Nguyên tử hidro trong amoniac có thể bị thế bởi nguyên tử kim loại kiềm hoặc nhôm

2NH3 + 2Na →  2NaNH2 + H2 (350 °C)

2NH3 + 2Al → 2AlN + 3H2 (800-900 °C)

• Tác dụng với dung dịch muối:Dung dịch amoniac có khả năng tạo kết tủa nhiều hidroxit kim loại khí tác dụng.
• Do tính bazơ nên dung dịch amoniac làm cho quỳ tím hóa xanh, còn dung dịch phenolphlatein từ màu chuyển thành hồng.
• Amoniac tan trong nước.
• Amoniac tác dụng với axit tạo thành muối amoni.

Những tính chất lí hóa nổi bật của dung dịch amoniac

3. Điều chế, sản xuất dung dịch amoniac ra sao?

3.1. Trong phòng thí nghiệm

2NH4Cl + Ca(OH)2 → NH3 + CaCl2 + H2O

3.2. Sản xuất dung dịch amoniac trong công nghiệp

Amoniac (NH₃) được sản xuất chủ yếu bằng phản ứng Haber – Bosch, trong đó nitơ (N₂) và hydro (H₂) phản ứng với nhau dưới điều kiện nhiệt độ và áp suất cao, có xúc tác.

• Nguồn nguyên liệu:

  • Nitơ (N₂): được tách từ không khí bằng phương pháp chưng cất phân đoạn.

  • Hydro (H₂): thường được điều chế bằng cách tách nước từ khí thiên nhiên (CH₄) qua quá trình reforming với hơi nước.

• Quá trình tổng hợp:
  Sau khi được làm khô và nén, hỗn hợp nitơ và hydro theo tỷ lệ 1:3 được đưa vào buồng phản ứng với điều kiện:

  • Nhiệt độ khoảng 450 – 550°C

  • Áp suất cao từ 150 – 300 atm

  • Xúc tác là sắt có trộn thêm oxit kali và oxit nhôm để tăng hiệu suất.

  Phản ứng tổng hợp:

                                          N2+3H2⇌2NH3 (ΔH=−92 kJ/mol)

  Phản ứng tỏa nhiệt và thuận lợi ở nhiệt độ thấp, nhưng tốc độ phản ứng chậm nên cần điều kiện tối ưu để đạt hiệu suất cao.

• Thu hồi amoniac:
  Hỗn hợp sau phản ứng được làm lạnh để tách NH₃ ra khỏi hỗn hợp khí chưa phản ứng. Phần khí còn lại được tái tuần hoàn vào buồng phản ứng để tiếp tục chuyển hóa.

• Dung dịch amoniac:
  Amoniac khí sau khi thu được có thể được hòa tan vào nước để tạo thành dung dịch amoniac (NH₃·H₂O), dùng trong nhiều ứng dụng công nghiệp.

4. Những ứng dụng quan trọng của dung dịch amoniac hiện nay

4.1. Dung dịch amoniac được làm phân bón

Trong nông nghiệp, amoniac (NH₃) đóng vai trò vô cùng quan trọng và là nguồn cung cấp nitơ chính yếu cho cây trồng. Trên thực tế, khoảng 83% lượng amoniac được sản xuất trên toàn thế giới được sử dụng trực tiếp hoặc gián tiếp để làm phân bón.

Các dạng sử dụng phổ biến:

• Amoniac lỏng (NH₃): được bơm trực tiếp vào đất dưới áp suất cao, rất phổ biến ở các vùng trồng trọt quy mô lớn như ngô, lúa mì.

• Dung dịch amoniac (NH₃ hòa tan trong nước): dễ sử dụng cho các mô hình nông nghiệp nhỏ hoặc phân bón dạng lỏng.

• Muối amoni (NH₄⁺): như amoni nitrat (NH₄NO₃), amoni sunfat ((NH₄)₂SO₄), amoni photphat,… đều được tổng hợp từ NH₃.

Dung dịch amoniac được làm phân bón

>>>XEM THÊM:  Sodium gluconate 98% min, Trung Quốc, 25kg/bao

4.2. Được dùng làm thuốc tẩy

Dung dịch amoniac (NH₃ trong nước) là một chất tẩy rửa phổ biến được sử dụng rộng rãi trong các hộ gia đình nhờ khả năng làm sạch mạnh mẽ và không để lại cặn sau khi bay hơi.

Một số ứng dụng cụ thể:

• Làm sạch kính và gương: Amoniac giúp làm sạch vết bẩn, dầu mỡ và dấu vân tay mà không để lại vệt mờ sau khi lau.

• Làm sạch đồ sứ, thép không gỉ: Hiệu quả trong việc loại bỏ vết bẩn, gỉ nhẹ, hoặc mảng bám lâu ngày.

• Tẩy rửa lò nướng, bếp gas: Amoniac có khả năng làm mềm và hòa tan chất bám cháy khét, dễ lau chùi hơn.

• Ngâm đồ vật bám bụi, bẩn lâu ngày: Amoniac giúp tách bụi bẩn ra khỏi bề mặt vật liệu.

Ưu điểm:

• Bay hơi nhanh, không để lại cặn.

• Hiệu quả cao trên nhiều loại bề mặt mà không ăn mòn như một số chất tẩy mạnh khác (nếu pha loãng đúng cách).

Lưu ý khi sử dụng:

• Không trộn amoniac với thuốc tẩy clo (Javel) vì có thể tạo ra khí độc chloramine.

• Cần sử dụng ở nơi thoáng khí, tránh hít phải hơi amoniac đậm đặc.

• Đeo găng tay, khẩu trang khi vệ sinh để bảo vệ da và đường hô hấp.

4.3. Ứng dụng trong ngành dệt may của dung dịch amoniac

Dung dịch amoniac (NH₃) được sử dụng trong ngành dệt may như một chất xử lý kiềm thay thế cho một số quá trình dùng xút (NaOH), đặc biệt là trong xử lý sợi bông và len.

Một số ứng dụng cụ thể:

• Xử lý sợi bông bằng amoniac lỏng (liquid ammonia treatment)

  • Bông được xử lý với amoniac lỏng để tạo ra hiệu ứng bóng (mercerization effect) tương tự như khi dùng natri hydroxide.

  • Ưu điểm: Giúp tăng độ bền, độ đàn hồi và độ bóng cho sợi mà không làm yếu sợi như khi dùng xút.

• Tăng tính ổn định kích thước vải

  • Xử lý bằng amoniac giúp giảm co rút và giữ nguyên kích thước của sợi sau khi giặt.

• Xử lý len (wool)

  • Dung dịch amoniac được sử dụng để làm sạch và xử lý bề mặt len, giúp len mềm hơn và dễ nhuộm màu hơn.

  • Đồng thời, amoniac cũng giúp giảm hiện tượng xù lông hoặc co rút ở vải len.

4.4. Vai trò trong xử lý môi trường khí thải 

Dung dịch amoniac (NH₃) đóng vai trò quan trọng trong công nghệ xử lý khí thải công nghiệp, đặc biệt là loại bỏ các oxit nitơ (NOx) – những khí gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường không khí.

Các oxit nitơ (NO và NO₂) phát sinh từ quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch trong nhà máy điện, lò hơi công nghiệp, động cơ đốt trong… gây ô nhiễm không khí, mưa axit và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Ưu điểm của việc dùng NH₃ trong xử lý khí thải:

• Hiệu quả cao trong việc giảm phát thải NOx (lên đến 90–95% với SCR).

• Không tạo ra chất thải thứ cấp nguy hiểm nếu vận hành đúng quy trình.

• Có thể tái sử dụng NH₃ dư, giảm hao phí.

4.5. Là chất chống khuẩn trong thực phẩm

Dung dịch amoniac (NH₃) được sử dụng trong ngành công nghiệp thực phẩm như một chất khử trùng và chống khuẩn trong quá trình xử lý nguyên liệu, đặc biệt là thịt và các sản phẩm từ thịt; khử khuẩn bề mặt thiết bị chế biến thực phẩm.

Ưu điểm:

• Hiệu quả khử khuẩn cao, giúp kéo dài thời hạn sử dụng của sản phẩm.

• Giá thành rẻ, dễ sản xuất và dễ kiểm soát nồng độ sử dụng.

Lưu ý:

• Việc sử dụng amoniac phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định an toàn thực phẩm để tránh tồn dư vượt mức cho phép.

• Ở nồng độ cao, amoniac có thể ảnh hưởng đến mùi vị và an toàn sức khỏe nếu sử dụng không đúng cách.

4.6. Ứng dụng trong công nghiệp chế biến gỗ

Amoniac lỏng được sử dụng trong ngành chế biến gỗ với mục đích thay đổi màu sắc tự nhiên của gỗ thông qua một quá trình gọi là “xông amoniac” (ammonia fuming).

Cơ chế:

• Khí amoniac (NH₃) phản ứng hóa học với tannin tự nhiên có trong một số loại gỗ (đặc biệt là gỗ sồi trắng).

• Phản ứng này tạo ra sự thay đổi màu sắc từ sáng sang nâu sẫm hoặc màu gỗ cổ điển, tùy vào thời gian xông và hàm lượng tannin trong gỗ.

Quá trình thực hiện:

1. Gỗ được đặt trong buồng kín.

2. Dung dịch amoniac bốc hơi thành khí, bao phủ toàn bộ bề mặt gỗ.

3. Sau vài giờ đến vài ngày (tùy mức độ mong muốn), màu gỗ thay đổi đều và tự nhiên.

Ưu điểm:

• Tạo màu đẹp, tự nhiên và bền màu theo thời gian.

• Không cần dùng phẩm màu nhân tạo hay sơn phủ.

• Không làm ảnh hưởng đến kết cấu hay độ bền của gỗ.

Lưu ý:

• Phải thực hiện trong môi trường kín và an toàn, vì khí amoniac độc và có mùi nồng.

• Không phải loại gỗ nào cũng phù hợp (phản ứng tốt nhất với gỗ giàu tannin như sồi trắng).

5. Lưu ý khi bảo quản, vận chuyển dung dịch amoniac

5.1. Những lưu ý khi bảo quản

• Bảo quản NH3 trong các bồn lỏng hoặc bình chứa đã được ghi nhãn mác rõ ràng.
• Không nạp NH3 lỏng đầy quá 80% thể tích thiết bị chứa dựng.
• Cần được lưu trữ NH3 trong thùng kín, tại những nơi khô ráo, thoáng mát, riêng biệt và thông gió tốt, tránh xa nơi có thể gây cháy. Tránh nhiệt, độ ẩm và tránh xa các vật tương khắc.

5.2. Vận chuyển dung dịch amoniac cần chú ý những gì?

• Với NH3 ở dạng dung dịch amonia, hoặc amonia lỏng thì nên chứa trong bồn lỏng và vận chuyển bằng xe ô tô hoặc bình chứa.
• Phương tiện vận chuyển cần phải có mái che, thành xe chắc chắn.
• Không được chở lẫn người cùng các vật liệu dễ cháy. Bình chứa được xếp ở tư thế đứng một lượt, giữa các bình phải có đệm lót.
• Bốc xếp các bình chứa một cách nhẹ nhàng, không để sản phẩm ở những nơi có nhiệt độ cao.

6. Gợi ý địa chỉ nên mua dung dịch amoniac giá tốt, chất lượng nhất hiện nay

Theo đánh giá của rất nhiều khách hàng, VIETCHEM là địa chỉ tin cậy cung cấp và phân phối các loại hóa chất thí nghiệm, hóa chất công nghiệp, hóa chất cơ bản được sản xuất tại các nước nổi tiếng trên thế giới với chất lượng tốt nhất, đảm bảo phục vụ quá trình nghiên cứu, học tập và sản xuất hiệu quả.

Quý khách hàng mua các loại hóa chất amoniac lỏng tại VIETCHEM sẽ nhận được ưu đãi như:

• Có thể tham khảo trực tiếp các sản phẩm tại gian hàng vietchem.com.vn với thông tin đầy đủ về các mặt hàng.
• Hình thức thanh toán nhanh chóng, bạn có thể thanh toán trực tiếp hoặc chuyển khoản.
• Có hệ thống xe vận chuyển linh hoạt, đáp ứng được cả số lượng hàng hoá sỉ hoặc lẻ.
• Các sản phẩm hóa chất amoniac lỏng luôn đảm bảo chất lượng tốt nhất, chính hãng với giá cả hợp lý.
• Ngoài ra, tại đây còn có hệ thống đội ngũ nhân viên có trình độ chuyên môn cao, thái độ phục vụ chuyên nghiệp, có thể tư vấn 24/7 giải đáp mọi thắc mắc cho khách hàng.

Hãy liên hệ đến HOTLINE 0826 010 010 để được tư vấn và sở hữu ngay các loại dung dịch Amoniac chất lượng tốt nhất từ Hóa chất VietChem. 

Gợi ý địa chỉ nên mua dung dịch amoniac giá tốt, chất lượng nhất hiện nay

THÔNG TIN LIÊN HỆ VIETCHEM:

• Địa chỉ khu vực Hà Nội: Số 9 Ngõ 51, Lãng Yên, Hai Bà Trưng - Hà Nội.
• Địa chỉ khu vực Hồ Chí Minh: Số 43, Đường số 19, Phường An Phú, TP Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh.
• Địa chỉ khu vực Cần Thơ: Số 55 đường 3/2, phường Hưng Lợi, Q. Ninh Kiều, TP Cần Thơ.
• Nhà máy: Văn Lâm - Hưng Yên.
• Kho Hải Hà: Lô CN5.2Q, Khu hóa chất hóa dầu, KCN Đình Vũ, Đông Hải 2, Hải An, Hải Phòng.
• Hotline: 0826 010 010
• Email: sales@hoachat.com.vn
• Website: vietchem.com.vn