Chất khử là gì? Chất nhường electron, đây là chất cho điện từ trong chuỗi phản ứng oxi hóa khử, là chất bị oxi hóa. Chất khử có thể là một nguyên tố hoặc hợp chất hóa học xảy ra trong các phản ứng oxi hóa khử. Tại bài viết sau đây VIETCHEM sẽ chia sẻ chi tiết chất khử là gì, chất oxi hóa là gì, tầm quan trọng của chất khử trong quá trình oxi hóa khử. 

Chất khử là gì?

Chất khử là gì? Chất khử là chất có khả năng nhường electron, hay chất tham gia vào quá trình trao đổi electron trong chuỗi phản ứng oxi hóa khử. Trong quá trình này, chất khử tự mình bị oxi hóa. Tác nhân khử, hay chất khử, có thể là một nguyên tố hóa học hoặc một hợp chất tham gia vào các phản ứng oxi hóa khử. 

Chất khử có khả năng chuyển electron cho một chất khác, và trong quá trình đó, nó tự mình trở thành chất bị oxi hóa để phản ứng tiếp diễn.

Chất khử là gì

Vai trò của chất khử trong quá trình oxi hóa khử 

Chất khử là gì, có vai trò như thế nào trong quá trình oxi hóa khử. Thực tế, các chất khử và chất oxi hóa là những chất có khả năng tham gia vào quá trình ăn mòn điện hóa. Trong phản ứng oxi hóa khử, kim loại trải qua quá trình giảm chất lượng khi hoạt động trong môi trường điện hóa. Quá trình này yêu cầu sự hiện diện của một hoặc nhiều ion thực hiện các vai trò khác nhau:

• Một hoặc nhiều ion thực hiện vai trò nhận điện tích (ion dương) cần được có mặt để phản ứng diễn ra.
• Tương tự, một hoặc nhiều ion thực hiện vai trò cho điện tích (ion âm) cũng cần tham gia để quá trình diễn ra.
• Anot, đại diện cho chất khử, là một nguyên tố mất electron. Do đó, quá trình oxi hóa xảy ra tại anot, nơi chất khử bị oxi hóa.
• Catot, đại diện cho chất oxi hóa, là một nguyên tố nhận electron. Điều này dẫn đến quá trình khử luôn xảy ra tại catot.

Khi có sự chênh lệch về thế oxi hóa, quá trình ăn mòn điện hóa sẽ xảy ra. Trong quá trình này, anot của kim loại sẽ bắt đầu bị hỏng dần. Nguyên nhân chính là do anot của kim loại tạo ra một mạch điện hoàn chỉnh thông qua chất điện phân.

Đặc điểm tính chất cơ bản của chất khử là gì?

Đặc điểm tính chất cơ bản của chất khử là gì? Tính khử của một chất sẽ ngược lại so với tính oxi hóa của nó. Trong quá trình vận chuyển oxy, các phản ứng khử sẽ dẫn đến mất oxy. Trong điều kiện di chuyển hidro, các phản ứng khử sẽ xảy ra và dẫn đến sản phẩm là khí hidro.

Ví dụ, trong phản ứng giữa khí metan và oxi: CH4 + 2O2 = CO2 + 2H2O; khí oxi đã bị khử đi vì đã cho ra khí hidro. Nếu xét về sự di chuyển electron, tính khử là khả năng thu được electron.

Tóm lại, một chất cần phải trải qua quá trình khử và chất đó sẽ bị oxi hóa. Các chất có tính khử mạnh thường có khả năng tăng cường electron một cách dễ dàng. Khi nguyên tử có bán kính lớn, sức hút giữa hạt nhân và hạt electron có hóa trị sẽ giảm. Do đó, các nguyên tử lớn hơn thường là các chất khử tốt.

Ngoài ra, chất khử tốt thường có độ âm điện thấp hơn và năng lượng ion hóa nhỏ hơn. Một số chất khử phổ biến bao gồm: Natri Borohydride, Nhôm Hiđrua Liti, Acid Formic, Acid Ascorbic, hỗn hợp Natri, và hỗn hợp thủy ngân kẽm.

Chất oxi hóa là gì?

Chất khử là gì? Chất oxi hóa là gì? Chất oxi hóa có thể là đơn chất oxi hoặc các chất chuyển giao oxi trong phản ứng (hay còn gọi là chất nhận electron). Thông thường, các phản ứng oxi hóa và khử thường liên quan chặt chẽ với nhau. Trong trường hợp một chất hoặc hợp chất bị oxi hóa, chất khác sẽ trở thành chất khử. Vì vậy, những phản ứng này được gọi là phản ứng oxi hóa khử.

Ban đầu, phản ứng oxi hóa được hiểu là phản ứng mà khí oxi tham gia. Trong phản ứng này, oxi kết hợp với một phân tử khác để tạo thành oxit. Trong quá trình này, oxi trải qua khử và chất còn lại trải qua oxi hóa. Vậy nên, phản ứng oxi hóa đơn giản là việc thêm oxy vào một chất khác.

Ví dụ, phản ứng sau đây là việc hidro trải qua quá trình oxi hóa, trong đó nguyên tử oxi được thêm vào nước để tạo ra hidro:

2H2 + O2 → 2H2O

Nói cách khác, quá trình oxi hóa có thể được hiểu là việc làm mất đi hidro, hoặc trong ngôn ngữ khoa học hơn, là việc làm mất electron. Phương trình này có thể được sử dụng để giải thích các phản ứng hóa học khác, nơi chúng ta có thể quan sát sự hình thành của oxit và mất đi hidro.

Do đó, phương pháp này có thể được áp dụng để giải thích quá trình oxi hóa, ngay cả trong trường hợp không có sự tham gia của oxi.

Sự khác biệt giữa chất oxi hóa và chất khử là gì?

Sự khác biệt giữa chất oxi hóa và chất khử là gì? Trong các phản ứng oxi hóa khử, các chất oxi hóa loại bỏ electron từ các chất khác trong khi chất khử nhường electron. Do đó, các chất oxi hóa tạo điều kiện cho các chất khác bị oxi hóa, trong khi các chất khử thúc đẩy quá trình khử của chúng.

Trong quá trình phản ứng, chất oxi hóa phải trải qua quá trình khử và ngược lại, chất khử phải trải qua quá trình oxi hóa. So với các chất oxi hóa, các chất khử thường có độ âm điện thấp hơn, năng lượng ion hóa thấp hơn và bán kính nguyên tử lớn hơn.

Phản ứng oxi hóa khử, còn được gọi là dưỡng hóa, bao gồm tất cả các phản ứng hóa học mà trong đó trạng thái oxi hóa của các nguyên tử thay đổi. Thường liên quan đến chuyển giao electron giữa các nguyên tố hóa học. Quy trình này đơn giản như quy trình cacbon tạo ra carbon dioxide (CO2); hoặc quy trình khử cacbon bằng hidro tạo ra khí metan (CH4). 

Tuy nhiên, quy trình oxi hóa cũng có thể rất phức tạp như: Quá trình oxy hóa glucose (C6H12O6) trong cơ thể con người, đòi hỏi sự di chuyển phức tạp của electron qua nhiều quá trình.

VIETCHEM vừa chia sẻ, giải đáp thắc mắc chất khử là gì đến các bạn thông qua nội dung bài viết. Hy vọng thông tin trong bài viết đã mang đến các kiến thức hóa học hữu ích đến các bạn.