• Thời gian đăng: 08:45:25 AM 09/03/2023
  • 0 bình luận

Chất phóng xạ là gì? Ảnh hưởng của chúng với sức khỏe con người

Chất phóng xạ có ở khắp mọi nơi dù chúng ta không thể cảm nhận được chúng. Vậy chất phóng xạ là gì? Ứng dụng của chất phóng xạ? Chúng có gây hại gì với sức khỏe không? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.

1. Chất phóng xạ là gì

Các nguyên tử có khả năng phóng xạ gọi là các đồng vị phóng xạ. Các nguyên tử không thể phóng xạ được gọi là các đồng vị bền. Các nguyên tố hóa học chỉ gồm các đồng vị phóng xạ và không có đồng vị bền gọi là nguyên tố phóng xạ. Một vật chất chứa các nguyên tố không bền được coi là chất phóng xạ.

Các chất phóng xạ có thể tự bắn ra các hạt phóng xạ với vận tốc cao tạo thành các tia phóng xạ như hạt alpha, hạt beta, tia gamma và neutron.

Trong bảng tuần hoàn hoá học, màu đỏ và màu tím là những nguyên tố có tính phóng xạ cao và cực kỳ mạnh.

Hiện nay những nguồn phóng xạ chứa các chất phóng xạ được đóng gói kim loại hàn kín được rải trên bề mặt một vật mang hoặc chứa trong bình bảo quản để ứng dụng trong điều trị y học.

Các đồng vị phóng xạ được dùng là  cobalt-60, iridi-192, stronti-90,  radi-226, cesi-137, iod-129, bari-133,...

uranium-nguyen-to-phong-xa
Uranium là 1 nguyên tố phóng xạ

2. Ứng dụng của chất phóng xạ

Chất phóng xạ được ứng dụng trong nhiều ngành nghề khác nhau, đem lại nhiều lợi ích không thể phủ nhận được như sau:

2.1. Trong y học

Trong lĩnh vực y tế, chất phóng xạ ngày càng được sử dụng nhiều với các tác dụng khác nhau.

- X-quang: Hiện nay, đây là phương pháp phổ biến để chẩn đoán nhiều bệnh lý khác nhau như ung thư, gãy xương, phát hiện các dị thường ở xương hàm… Chất phóng xạ tạo ra tia X để thu được hình ảnh của các cơ quan trong cơ thể.

- Theo dõi tình trạng bệnh ung thư vú.

- Xác định các khối u ác tính bằng P-32.

- Điều trị ung thư bằng cobalt-60 và cesium-137.

- Xác định cung lượng tim, chuyển hóa chất béo, thể tích huyết tương.

- Kiểm tra khả năng hoạt động của tuyến giáp bằng I-131.

2.2. Trong đời sống

Xung quanh chúng ta đều có các chất phóng xạ dù với hàm lượng cực kỳ nhỏ như các sản phẩm tiêu dùng, thiết bị báo cháy, sơn dạ quang ở đồng hồ…

Chất phóng xạ phát ra các tia X để soi hành lý ở các sân bay.

may-quet-hanh-ly-san-bay
Tia X sử dụng trong máy quét hành lý

2.3. Trong công nghiệp

Ứng dụng quan trọng nhất trong công nghiệp của chất phóng xạ là sản xuất điện bằng lò phản ứng hạt nhân. Trên thế giới hiện nay có đến 388 lò phản ứng hạt nhân đang hoạt động. Hiện nay, các đồng vị phóng xạ được sử dụng có khả năng xảy ra các phản ứng kiểm soát để tạo ra điện bao gồm urani 235, urani 233 và plutoni 239.

Những ứng dụng khác của việc sử dụng chất phóng xạ như:

- Kiểm tra các khiếm khuyết trên mối hàn và xác định các vết nứt trong các đường ống và công trình xây dựng có cấu trúc khác.

- Đo độ dày, mật độ của các tấm kim loại, nhựa.

- Kích thích liên kết ngang của các polyme.

- Đo lường hiệu quả của dầu động cơ đối với khả năng mài mòn của hợp kim cho vòng piston và thành xi lanh trong động cơ ô tô. 

2.4. Trong khoa học

Nhiều khảo cổ học đã được xác định được tuổi thọ bằng các chất phóng xạ có chứa nguyên tố C-14. Đây là một tác dụng rất hữu ích với các nhà khảo cổ hoặc và nhà vật lý. Khả năng chính xác từ 500 đến 50.000 năm tuổi.

Ngoài ra, nó còn được sử dụng trong nghiên cứu ô nhiễm nước và không khí. Chúng để đo lượng tuyết trong các đại dương.

Chất phóng xạ còn giúp nghiên cứu các quá trình phức tạp như trao đổi chất trên các hợp chất S, P, N và các acid amin.

nguyen-to-phong-xa-c14
Đồng vị C14 ứng dụng trong nghiên cứu khảo cổ học

2.5. Trong nông nghiệp

- Với nền nông nghiệp, việc sử dụng chất phóng xạ góp phần tạo ra hàng nghìn giống cây trồng mới cho năng xuất cao hơn, có khả năng chống chịu trong môi trường khắc nghiệt.

- Với kỹ thuật vô sinh côn trùng, sử dụng chất phóng xạ giúp làm mất khả năng sinh sản của chúng một cách chọn lọc cao mà không gây ô nhiễm.

3. Ảnh hưởng của chất phóng xạ tới sức khỏe

Tuy rằng chất phóng xạ được ứng dụng nhiều trong cách ngành nghề khác nhau như đặc tính của nó vẫn gây độc hại với sức khỏe con người. 

Khả năng ảnh hưởng của chất phóng xạ đến sức khỏe phụ thuộc vào lượng bức xạ mà một người tiếp xúc. Tổng lượng tiếp xúc với chất phóng xạ càng lớn thì càng có nhiều nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. 

Tiếp xúc với lượng lớn chất phóng xạ có thể gây buồn nôn, nôn, rụng tóc, tiêu chảy, xuất huyết, phá hủy niêm mạc ruột, tổn thương hệ thần kinh trung ương và tử vong. Tiếp xúc với phóng xạ trong khoảng thời gian nhiều năm có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư. Nó cũng gây tổn thương DNA, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và thai nhi gây ra các khiếm khuyết di truyền nghiêm trọng.

Bức xạ từ các chất phóng xạ có thể xuyên qua da và gây ra các bệnh như ung thư da, ung thư máu.

Các chất ô nhiễm bức xạ do các vụ nổ tạo ra xâm nhập vào cơ thể qua đường không khí và rất khó kiểm soát. Khi các chất ô nhiễm phóng xạ thải ra biển xâm nhập vào cơ thể cá và thông qua chúng xâm nhập vào cơ thể con người.

nhiem-phong-xa-gay-rung-toc
Nhiễm phóng xạ gây ảnh hưởng đến sức khỏe

Trên đây là những ứng dụng cũng như tác hại của chất phóng xạ. Chúng ta không thể phủ nhận cả hai mặt này của chúng, do đó điều quan trọng là chúng ta phải biết sử dụng và cả bảo vệ bản thân.

Bài viết liên quan

FeSO4 + KMnO4 + H2SO4 → Fe2(SO4)3 + K2SO4 + MnSO4+ H2OTừ Phương Trình Đến Ứng Dụng Thực Tiễn

Phương trình FeSO4 + KMnO4 + H2SO4 → Fe2(SO4)3 + K2SO4 + MnSO4+ H2O - VIETCHEM sẽ giúp bạn hiểu chi tiết phản ứng FeSO4 tác dụng với KMnO4 trong môi trường H2SO4

0

Xem thêm

Ethanol (C2H5OH): Hợp Chất Hữu Cơ Đa Năng Ứng Dụng Trong Đời Sống và Công Nghiệp

Ethanol, còn được biết đến với tên gọi Etanol, rượu etylic hay C2H5OH (C2H6O), là một trong những hợp chất hữu cơ quan trọng và phổ biến nhất trên thế giới. Từ vai trò là thành phần chính của đồ uống có cồn, cho đến nhiên liệu sinh học và dung môi công nghiệp, Ethanol có mặt ở hầu hết các khía cạnh của đời sống và sản xuất. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về Ethanol, đi sâu vào định nghĩa, công thức, tính chất vật lý và hóa học, các phương pháp sản xuất, những ứng dụng đa dạng, cũng như các lưu ý quan trọng về an toàn và bảo quản.

0

Xem thêm

Các Phương Pháp Khử Độc Clo & Chloramine Trong Nước Hiệu Quả Nhất

Trong nước máy sinh hoạt hoặc trong quá trình khử trùng ao nuôi, 2 chất Clo và Chloramine là những hóa chất "bảo vệ” nhưng nó cũng chính là hai “kẻ thù thầm lặng” có thể gây sốc, tổn thương mang và thậm chí giết chết cá. Làm thế nào để loại bỏ chúng một cách hiệu quả và đơn giản nhất ngay tại nhà hoặc trại nuôi? Bài viết này sẽ là cẩm nang hướng dẫn chi tiết các phương pháp khử độc Clo và Chloramine phổ biến và hiệu quả nhất, giúp bạn tự tin tạo ra môi trường nước lý tưởng cho cá.

0

Xem thêm

Hướng Dẫn Chi Tiết Về Chlorine Hồ Bơi: Loại, Xuất Xứ & Cách Dùng An Toàn

Trong các phương pháp xử lý nước hiện nay thì chlorine hồ bơi là chất khử trùng được sử dụng phổ biến nhờ hiệu quả cao trong diệt khuẩn và ngăn rong rêu phát triển

0

Xem thêm

Gửi bình luận mới

Gửi bình luận

Hỗ trợ

HÓA CHẤT & THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM
MIỀN BẮC

MIỀN BẮC

Hóa chất & Thiết bị thí nghiệm

0826 020 020

MIỀN TRUNG

MIỀN TRUNG

Hóa chất & Thiết bị thí nghiệm

0826 020 020

MIỀN NAM

MIỀN NAM

Hóa chất thí nghiệm

0825 250 050

MIỀN NAM

MIỀN NAM

Thiết bị thí nghiệm

0985 357 897

HÓA CHẤT CÔNG NGHIỆP TẠI HÀ NỘI & CÁC TỈNH MIỀN BẮC
Đinh Phương Thảo

Đinh Phương Thảo

Giám đốc kinh doanh

0963 029 988

Phạm Quang Tú

Phạm Quang Tú

Hóa Chất Công Nghiệp

0869 587 886

HÓA CHẤT CÔNG NGHIỆP TẠI HỒ CHÍ MINH & CÁC TỈNH MIỀN NAM
Nguyễn Hải Thanh

Nguyễn Hải Thanh

Hóa Chất Công Nghiệp

0932 240 408 (0826).050.050

Lê Thị Mộng Vương

Lê Thị Mộng Vương

Hóa Chất Công Nghiệp

0964 674 897

HÓA CHẤT CÔNG NGHIỆP TẠI CẦN THƠ & CÁC TỈNH MIỀN TÂY
Thiên Bảo

Thiên Bảo

Hóa Chất Công Nghiệp

0939 702 797

Trương Mỷ Ngân

Trương Mỷ Ngân

Hóa Chất Công Nghiệp

0901 041 154

HÓA CHẤT CÔNG NGHIỆP TẠI ĐÀ NẴNG & CÁC TỈNH MIỀN TRUNG
Phạm Văn Trung

Phạm Văn Trung

Hóa Chất Công Nghiệp

0918 986 544 0328.522.089

Nguyễn Thị Hương

Nguyễn Thị Hương

Hóa Chất Công Nghiệp

0377 609 344 0325.281.066

Hà Nội - Ms. Đinh Thảo : 0963029988 Hà Nội - Mr. Viết Hải : 0865181855 HCM : 0826050050 Cần Thơ : 0971252929 Đà Nẵng : 0918986544