Crezol là gì? Tính chất và những ứng dụng quan trọng

• Crezol bị oxy hoá chậm khi tiếp xúc lâu với không khí.
• Có mùi đặc trưng như mùi nhựa than đá. 
• Nếu như vô tình nuốt phải thì sẽ dẫn đến bỏng miệng hoặc buồn nôn, còn ở nồng độ bình thường thì chúng không hề gây bất kỳ rủi ro nào. 
• Hiện nay crezol được sử dụng trong sản xuất ống nano, hỗ trợ điều trị nhiễm vi khuẩn, sử dụng trong ngành gia công thực phẩm chức năng để tạo ra các sản phẩm tốt cho sức khoẻ của con người. 

Crezol là gì

2. P crezol là gì?

P crezol (còn gọi là para-crezol), là một hợp chất có công thức CH₃C₆H₄(OH), là dẫn xuất của phenol và đồng phân của ortho-cresol, meta-crezol.

Được chiết xuất từ nhựa than đá và sử dụng rộng rãi trong quá trình sản xuất hoá chất.

Nhiệt độ sôi: 201,9 độ C.

Độ nóng chảy: 35,5 độ C. 

Hiện chúng được điều chế công nghiệp chủ yếu theo hai bước: 

• Quá trình sunfo hóa toluen.
• Sự thuỷ phân bazo của muối sunfat để tạo ra p-crezol.

3. Tìm hiểu về cấu tạo của crezol 

Một phân tử crezol có một nhóm metyl thế vào vòng của phenol. Gồm có 3 dạng là ortho-crezol, meta-crezol, para-crezol. Đây là các dạng xảy ra riêng biệt hoặc hỗn hợp.

Các dạng này có nhiệt độ sôi, độ nóng chảy khác nhau: Ortho-crezol có nhiệt độ sôi là 191 độ C và độ nóng chảy là 29,8 độ C, Meta-crezol có nhiệt độ sôi là 202 độ C và độ nóng chảy là 11,8 độ C.

Tìm hiểu về cấu tạo của crezol 

4. Một số tính chất hóa học của crezol

Vì crezol có nhóm hydroxyl gắn trực tiếp lên vòng benzen, do vậy nó có tính chất hoá học tương tự như của phenol. Ngoài ra, crezol còn có nhóm metyl gắn với vòng benzen nên tính chất hoá học của nó tương tự với toluen.

Một số phản ứng hoá học của crezol như sau:

• Crezol + Na
• Crezol + naoh
• Crezol + Br₂
• Crezol + HNO₃

5. Những ứng dụng quan trọng của crezo

• Othor-crezol được dùng để sản xuất nhựa tổng hợp, thuốc diệt cỏ, thuốc khử trùng y học, thuốc thử hoá học…
• Axit salixylic là một trong các sản phẩm của othor-crezol, chúng được sử dụng để sản xuất thuốc giảm đau, thuốc cảm.
• Para-crezol được sử dụng trong quá trình sản xuất hoá chất.
• Meta-crezol là một chất bảo quản trong dược phẩm.
• Bên cạnh đó, crezol còn được ứng dụng trong y tế khi hỗ trợ điều trị nhiễm khuẩn trên bề mặt sống và chết.

Những ứng dụng quan trọng của crezo

6.1 Chỉ định y tế cho crezol

Crezol được chỉ định để làm chất diệt khuẩn, chất khử trùng trong các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.

Một số đồng phân của crezol có thể sử dụng như một chất bảo quản ở trong dược phẩm, giúp loại bỏ vi khuẩn để tăng sức đề kháng hiệu quả. 

Chỉ định y tế cho crezol

6.2 Tìm hiểu về dược lực học của crezol

• Các đồng phân của crezol hấp thụ qua đường hô hấp, đường tiêu hoá và da, chủ yếu kết hợp với axit gluconic và sulfate.

• Ở pH sinh lý, các chất chuyển hoá bị ion hoá ở mức độ cao và tăng đào thải với nước tiểu.

• Crezol bài tiết qua nước tiểu, mật, trong các phản ứng liên hợp của đồng phân crezol thì có sự khác biệt loài và liều lượng.

6.3 Khi sử dụng crezol liều cao ảnh hưởng sức khỏe như nào? 

• Nếu khi cơ thể hít hàm lượng crezol cao dẫn đến mũi bị kích ứng và bị viêm họng.

• Ăn nhiều cresol sẽ tác động tới thận, cổ họng gây tình trạng buồn nôn và ảnh hưởng tới hệ thần kinh.

• Còn da tiếp xúc với nồng độ crezol cao sẽ khiến da bị bỏng và làm tổn thương tới gan, phổi.

Khi sử dụng crezol liều cao ảnh hưởng sức khỏe như nào

Kết luận: Cơ quan quản lý An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp đặt đặt mức cho phép với crezol là 22mg/m2. Trong khi đó, Viện Quốc gia về An toàn và Sức khỏe nghề nghiệp đặt mức là 10mg/m3 để đảm bảo cho sức khỏe.