Etilen là một hợp chất khá quen thuộc và được biết tới với công dụng chính là làm cho trái cây chín nhanh hơn. Bài viết sau đây VIETCHEM sẽ cùng bạn đi tìm hiểu cụ thể hơn về chất hóa học này, từ Etilen là gì, nhưng tính chất đặc trưng, những ứng dụng quan trọng khác, và liệu rằng chất này có độc hại không? Hãy cùng theo dõi nhé

Etilen là gì?

Etilen hay ethylene (có tên IUPAC là ethene) là một trong số các loại hidrocacbon và là một anken đơn giản nhất có thức hóa học C2H4 hay CH2=CH2

Nó là một trong các chất khí sinh học đầu tiên mà con người biết đến và cũng là loại khí Olefin đơn giản nhất.

Etilen là gì

Những tính chất lý hoá nổi bật của etilen C2H4

1. Tính chất vật lý của etilen

- Chất khí không có màu, không mùi và nhẹ hơn không khí

- Tan nhiều trong ete cùng một số dung môi hữu cơ nhưng tan ít trong nước

- Để nhận biết chúng có thể sử dụng các phương pháp như:

• Nếu dẫn khí này qua dung dịch brom có màu da cam sẽ xảy ra hiện tượng dung dịch brom bị mất màu
• Hay dẫn chúng qua dung dịch kali pemanganat cũng dẫn đến hiện tượng tương tự: kali pemanganat bị mất màu.

Cấu tạo phân tử của etilen

2. Tính chất hóa học của etilen

- Phản ứng oxi hóa

Khi etilen cháy hoàn toàn tạo nên CO2 và H2O, phản ứng tỏa nhiều nhiệt

C2H4 + 3O2 → 2CO2 + 2H2O

- Phản ứng cộng

• Tác dụng với dung dịch Brom

C2H4 + Br2 → C2H4Br2

• Phản ứng cùng clo

C2H4 + Cl2 →  C2H3Cl + HCl

• Phản ứng cộng hidro

C2H4 + H2 →  C2H6

• Phản ứng cộng axit

C2H4 + HCl (Khí)  → CH3CH2Cl

• Phản ứng cộng nước (với điều kiện nhiệt độ cùng sự xúc tác của axit)

C2H4 + H2O →  C2H5OH

3. Phản ứng trùng hợp

• Tại một điều kiện thích hợp, trong phân tử etilen liên kết kém bền sẽ bị đứt dẫn tới hiện tượng các phân tử C2H4 kết hợp lại với nhau tạo thành một chất có phân tử rất lớn được gọi là polyme.

…  + CH2=CH2 + CH2=CH2 + … →  … - CH2 – CH2 – Ch2 – CH2 –

Điều chế etilen

• Trong công nghiệp: tách hidro từ ankan tương ứng hoặc sử dụng phản ứng cracking
• Trong phòng thí nghiệm: điều chế C2H4 bằng việc đun nóng etanol với axit sulfuric đậm đặc

CH3CH2OH  → CH2=CH2 + H2O (to, H2SO4)

C2H4 được điều chế như thế nào

Ứng dụng của etilen ra sao?

1. Ứng dụng của etilen trong công nghiệp, đời sống

• Etilen là một nguyên liệu quan trọng trong ngành công nghiệp tổng hợp polime cùng nhiều chất hữu cơ khác.
• Người ta còn sử dụng ethylene để tổng hợp các chất hữu cơ thiết yêu khác như: ethanol, etylen glicol,...
• Ứng dụng phổ biến trong các ngành như sản xuất dệt may, bao bì, điện tử.
• Etilen là nguyên liệu quan trọng trong sản xuất vật liệu xây dựng, chất kết dính, chất phú.
• Chúng còn được sử dụng cho ngành hóa dầu, chất dẫn xuất.

2. Ứng dụng của etilen trong nông nghiệp

• Giúp kích thích sự tăng trưởng của các tế bào thực vật
• Người ta sử dụng etilen trong việc kích thích nảy mầm cũng như quá trình sinh trưởng của các loại cây trồng.
• Chúng có tác dụng chính là kích thích quả mau chín, tăng năng suất cây trồng,.

Etilen là gì? Ứng dụng trong việc kích thích quả chín

3. Ứng dụng của etilen sinh học

3.1. Trong quá trình quả chín

Dưới tác động của ethylene quả nhanh chín hơn. Người ta sẽ phải hạn chế sự tổng hợp chất khí này để làm chậm quá trình chín của quả bằng cách rút dần C2H4 theo độ chín của quả hay hạ thấp nhiệt độ đồng thời giảm độ thoáng.

3.2. Trong hiện tượng rơi rụng

• Hiện tượng rơi rụng các bộ phận của cây như hoa, quả, cành, lá bắt đầu từ sự gãy cuống. Điều này phụ thuộc vào sự tương quan giữa etilen cùng auxin. Ethylene kích thích còn auxin sẽ ức chế sự rơi rụng

Etilen cùng hiện tượng rơi rụng hoa, lá, cánh,...

3.3. Etilen cùng sự ứng động

• Ethylene cùng auxin cũng gây nên hiện tượng vận động cảm ứng cho thực vật. Auxin sẽ tác động gián tiếp thông qua cảm ứng sự tổng hợp của C2H4

3.4. Etilen và sự giãn tế bào theo hướng bên

• Thể hiện rõ thông qua sự phản ứng của cây mầm đậu Hà Lan vàng úa (mọc trong tối) đối với chất khí này. Với nồng độ vào khoảng 0,1 ml/l, C2H4 dẫn tới sự biến đổi hình mẫu bằng việc giảm tốc độ sinh trưởng giãn dài và tăng sự giãn bên dẫn đến hiện tượng to miền bên dưới móc câu.

3.5. Ethene cùng sự nảy mầm, chổi của một số loài cây

• Chúng sẽ phá ngủ và bắt đầu cho sự nảy mầm của hạt ngũ cốc. Chất khí này làm tăng tốc độ nảy mầm của một số loài cây. Đôi khi nó được sử dụng để thúc đẩy sự nảy mầm cho khoai tây cùng các loại căn hành.

3.6. Đối với sự cảm ứng ra hoa

• Ethene là một trong những thành phần cơ bản trong khối gia tăng quá trình trổ hoa. Trong phần lớn trường hợp, nó được dùng để ức chế trổ hoa, tuy nhiên chúng có ảnh hưởng tới sự kích thích trong cây dứa, xoài cùng vải. Với những cây đơn tính, chất này có khả năng làm thay đổi giới tính của hoa đang phát triển

Bên cạnh đó, etilen còn làm gia tăng tốc độ già của lá, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây non và hiện tượng xuất hiện rễ phụ ở cành ngâm.

Etilen C2H4 có nguy hiểm hay không?

• Nó hoàn toàn không gây độc khi con người hít vào. Tuy nhiên, trong môi trường có quá nhiều khí này có thể gây ngạt thở do thiếu oxy
• Khó phân biệt được ethylene có đang tích tụ trong phòng kín hay không do đặc tính không mùi, không màu của mình
• Nếu hít quá nhiều khí etilen sẽ gây mất nhận thức, hôn mê và thậm chí là tử vong do ngạt thở. Bị tê và các mô phơi nhiễm sẽ bị đông cứng nếu tiếp xúc với chúng ở dạng lỏng mà không mang đồ bảo hộ
• Chúng rất dễ bắt cháy nên cần thận trọng không để khí này lọt ra ngoài nơi đang có lửa hoặc sử dụng đồ gây nổ, cháy trong môi trường có ethene
• Các bình chứa phải chứa áp lực cao, tránh xảy ra trường hợp bình bị rò rỉ. Thường xuyên kiểm tra các vật chứa để đảm bảo chất khí không thể lọt ra.

Gợi ý địa chỉ mua etilen chất lượng nhất tại Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh

Với các ứng dụng quan trọng, phổ biến của mình, khí etilen được sản xuất với số lượng lớn cùng lượng tiêu thụ cao hàng năm (vào năm 2016, chất khí này có sản lượng tiêu thụ lên tới 150 triệu tấn) và được bày bán ở rất nhiều cơ sở, cửa hàng. Do vậy, bạn có thể dễ dàng tìm mua chúng ở nơi trên thị trường với những quy cách đóng gói phù hợp với nhu cầu của mình, nhất là tại các thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh. Tuy nhiên để đảm bảo chất lượng cũng như giá thành sản phẩm thì bạn hãy nên lựa chọn những cơ sở uy tín, độ tin cậy, đã được chứng minh trên thị trường.

Trên đây là một số thông tin cơ bản về etilen là gì, tính chất cùng công dụng của nó. Mong rằng với bài viết trên của VietChem đã mang đến tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn đọc. Đón đọc nhiều bài viết khác trên website vietchem.com.vn để tìm hiểu thêm nhiều điều bổ ích khác nhé.