Ancol Isopropylic là một hợp chất hóa học nhiều ứng dụng quan trọng trong đời sống cũng như trong sản xuất công nghiệp, đặc biệt là với ngành sản xuất đồ gia dụng và công nghiệp chất tẩy rửa. Vậy Ancol Isopropylic là gì? Chúng có những tính chất nào nổi vật và có vai trò như thế nào đối với các lĩnh vực đời sống? Hãy cùng VIETCHEM đi giải đáp những thắc mắc về hóa chất này qua nội dung bài viết sau đây!

1. Khái quát về Ancol Isopropylic

1.1 Ancol Isopropylic là gì?

Ancol Isopropylic hay còn được biết đến với một số tên gọi khác như rượu Isopropyl, Isopropylic,  2-Propanol, Propan-2-ol, IPA là một loại rượu bậc 2 có mùi mạnh, không màu và dễ bốc cháy.

Công thức hóa học của Ancol Isopropylic: C3H8O hoặc (CH3)2CHOH.

Ancol Isopropylic được phân loại dựa theo cấu tạo gốc hidrocacbon và tổng số lượng nhóm hydroxyl có mặt ở trong phân tử vì nó thuộc nhóm chức ancol:

- Nếu dựa theo gốc hidrocacbon: rượu Isopropyl thuộc ancol no, mạch hở, bậc 2.

- Nếu dựa theo số lượng nhóm OH: rượu Isopropyl sẽ là một ancol đơn chức.

1.2 Cấu tạo phân tử của Ancol Isopropylic

Ancol Isopropylic là rượu bậc 2, trong công thức cấu tạo của hợp chất này có sự liên kết giữa nhóm Isopropyl và nhóm chức hydroxyl. Vậy nên, công thức cấu tạo cửa rượu Isopropyl là CH3-CH(OH)-CH3.

Cấu tạo phân tử của Ancol Isopropylic

2. Những tính chất đặc trưng của Ancol Isopropylic

2.1. Tính chất vật lý của Ancol Isopropylic - C3H8O

- Trạng thái: Ở nhiệt độ thường, Ancol Isopropylic tồn tại ở dạng lỏng, không màu, mùi mạnh và tan vô hạn trong nước.

- Khối lượng riêng của C3H8O: 0,7885 g/m3

- Nhiệt độ nóng chảy: -89 độ C

- Nhiệt độ sôi: 2,4 độ C

2.2. Tính chất hóa học của Ancol Isopropylic - C3H8O

- Phản ứng với Na: Ancol Isopropylic có thể tác dụng với kim loại kiềm Na, sau phản ứng sẽ tạo Natri Isopropylat và giải phóng khí hidro:

CH3−CH(OH)−CH3 + Na → CH3−CH(ONa)−CH3 + ½ H2

- Phản ứng với CuO: Ancol Isopropylic phản ứng với CuO ở điều kiện nhiệt độ, sau phản ứng tạo thành axeton, đồng và nước.

CH3−CH(OH)−CH3 + CuO (nhiệt độ) → CH3−CO−CH3 + Cu + H2O

- Phản ứng với CH3OH: Khi cho Ancol Isopropylic tác dụng với CH3OH sẽ thu được 2- methoxypropane và nước, điều kiện xảy ra phản ứng là có H2SO làm chất xúc tác và nhiệt độ 140 độ C.

CH3−CH(OH)−CH3 + CH3OH (đk 140oC, H2SO4) → CH3−CH(CH3)−O−CH3 + H2O 

- Phản ứng với HBr: Rượu Isopropyl có thể tác dụng với dung dịch axit HBr, sau phản ứng sẽ tạo thành 2 - bromopropane và nước:

CH3−CH(OH)−CH3 + HBr → CH3−CHBr−CH3 + H2O

- Phản ứng với axit axetic: Rượu  Isopropyl khi tác dụng với axit axetic sẽ tạo thành sản phẩm là isopropyl axetat và nước:

C3H7OH +CH3COOH ⇆ H3COOC3H7 + H2O

3. Cách điều chế Ancol Isopropylic - C3H8O

Điều chế Ancol Isopropylic bằng cách nào?

Ancol Isopropylic - C3H8O chủ yếu điều chế bằng cách kết hợp nước với propene trong phản ứng hydrat hóa, ngoài ra một phần nhỏ khác được sản xuất bằng cách hydro hóa axeton.

Có 3 phương pháp hydro hóa thường được dùng là:

• Hydro hóa axeton: Axeton được hydro hóa ở dạng pha lỏng với sự xúc tác Niken hay hỗn hợp của crom oxit và đồng.

• Hydro hóa trực tiếp: Propence được hydrat hóa trực tiếp với nước ở dạng khí hoặc dạng lỏng ở áp suất cao, có chất xúc tác axit hoặc xúc tác rắn hỗ trợ.

• Hydro hóa gián tiếp: Propence tác dụng với axit sunfuric tạo thành hỗn hợp Este sunfat và thủy phân cho ra rượu Isopropyl, sau đó đem đi chưng cất. 

4. Những ứng dụng quan trọng của Ancol Isopropylic - C3H8O

4.1 Ứng dụng làm dung môi

Nhờ có khả năng hòa tan nhiều chất không phân cực, bay hơi khá nhanh và ít độ hơn so với các loại dung môi khác nên Ancol Isopropylic được sử dụng rộng rãi với vai trò như một dung môi, chất tẩy rửa, đặc biệt là dùng trong hòa tan dầu mỡ công nghiệp.

4.2 Ancol Isopropylic có vai trò là một chất trung gian

- Khi cho rượu Isopropyl tác dụng với axit axetic sẽ tạo ra dung môi isopropyl acetate - một loại dung môi được sử dụng rộng rãi.

- Hợp chất C3H8O khi tác dụng với CS2 sẽ tạo ra C4HNaOS2 - một chất diệt cỏ mạnh.

- Ancol Isopropylic còn phản ứng với kim loại nhôm và titanium tetrachloride để tạo hợp chất dùng làm thuốc thử và chất xúc tác hiệu quả.

4.3 Ứng dụng của Ancol Isopropylic trong y học

- Ancol Isopropylic kết hợp với nước sẽ tạo thành dung dịch được sử dụng để sát trùng trong y tế.

- Rượu Isopropyl còn được dùng như một chất hỗ trợ là khô nước trong trường điều trị viêm tai, và nhiều cũng sử dụng chúng khi đi bơi để tránh nước vào tai.

Ứng dụng của Ancol Isopropylic trong y học

4.4 Ancol Isopropylic ứng dụng làm hoạt chất tẩy rửa công nghiệp

Dung môi ancol isopropylic 35% - 50% kết hợp với H2O là dung dịch xà phòng và chất rửa kính.

Trong công nghệ sản xuất xe hơi, IPA là một hóa chất phụ gia dùng làm khô khí. Nước sẽ gây sự cố cho các bồn chứa nhiên liệu, đóng băng các đường ống dẫn,... nếu tích tụ một hàm lượng đủ lớn. Vậy nên người ta sử dụng ancol isopropylic để hòa tan và hòa lẫn với nhiên liệu, để tránh những sự cố trên.

4.5 Ancol Isopropylic ứng dụng trong công nghệ phủ bề mặt

- Ancol Isopropylic C3H8O khi sử dụng với lượng nhỏ sẽ là một dung môi trong sản xuất một số loại nhựa.

- Nhờ tốc độ bay hơi chậm, rượu Isopropyl sử dụng với vai trò là chất kháng đục trong sơn nitrocellulose.

4.6 C3H8O là một nguyên liệu cơ bản và chất chống đông

- Dung môi C3H8O là một nguyên liệu đầu vào của quá trình sản xuất isopropyl acetate, glycerol, axetone,..

- Ancol Isopropylic là một hợp chất hóa học giúp giảm thiếu hụt trong không khí và dầu mỏ để hạn chế quá trình đóng băng khi nhiệt độ thấp (mùa đông), bên cạnh đó người ta còn dùng chúng để làm lạnh các chất trong điều hòa, tủ lạnh.

4.7 Ứng dụng của Ancol Isopropylic trong ngành mỹ phẩm

- Ancol Isopropylic là một dung môi được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp mỹ phẩm và hương liệu. 

- IPA có tính êm dịu khi tiếp xúc với da và độc tính rất thấp nên hợp chất này được sử dụng trong sản xuất nước hoa và một số loại mỹ phẩm chăm sóc cơ thể.

Ancol Isopropylic là một dung môi được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp mỹ phẩm và hương liệu

Bên cạnh đó, Ancol Isopropylic (C3H8O) còn có nhiều ứng dụng trong các ngành khác: Mực in, chất bảo quản, chất thấm ướt, phụ gia công nghiệp,...

5. Một số điều cần lưu ý khi sử dụng Ancol Isopropylic - C3H8O

Nếu các bình khí hay Ancol Isopropylic tự tràn ra ngoài thì sẽ rất nguy hiểm, nó dễ dàng trở thành hợp chất gây cháy trong thời gian ngắn. Và có thể gây hại cho sức khỏe con người.

Vì vậy, sử dụng và bảo quản hóa chất này cần phải chú ý một số điều sau:

- Cần bảo quản hóa chất Ancol Isopropylic ở nơi thông thoáng, tránh nhiệt độ cao, những nơi nhiệt độ cao hơn môi trường cần có quạt thông gió, hoặc các công cụ làm thoáng chống nổ.

- Khi tiếp xúc với hóa chất trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ như quần áo bảo hộ, găng tay, khẩu trang, kính bảo hộ hóa học, mặt nạ phòng độc,...

Thùng chứa hóa chất Ancol Isopropylic

Trên đây là những thông tin mà VIETCHEM muốn cung cấp cho bạn về Ancol Isopropylic. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp được những thắc mắc và hiểu rõ hơn về hợp chất hóa học này. Nếu còn điều gì chưa rõ, hãy để lại bình luận dưới bài viết, VIETCHEM sẽ giải đáp nhé!

Bên cạnh đó, nếu bạn đang có nhu cầu về hóa chất công nghiệp, cũng như thiết bị phòng thí nghiệm thì hãy tham khảo sản phẩm qua website VIETCHEM hoặc liên hệ tới số hotline: 0826 010 010 để được tư vấn. Đến với VIETCHEM, quý khách hàng có thể hoàn toàn trao trọn niềm tin về chất lượng sản phẩm cũng như giá cả. Với 20 năm hoạt động trong lĩnh vực hóa chất, VIETCHEM luôn tự hào vì sự hài lòng mang tới cho khách hàng.