Ngành chăn nuôi tại Việt Nam ngày càng phát triển theo hướng tích cực. Có nhiều sản phẩm an toàn, tiêu chí cao được cung cấp ra thị trường. Tuy nhiên đi liền với sự phát triển mạnh mẽ ấy là nguy cơ về ô nhiễm môi trường từ nguồn nước thải chăn nuôi. Chính vì thế mà bài viết hôm nay VIETCHEM muốn chia sẻ tới bạn TOP 5 phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi hiệu quả nhất hiện nay. 

I. Nguồn gốc của nguồn nước thải chăn nuôi từ đâu?

Nguồn gốc của nguồn nước thải chăn nuôi từ đâu?

Trước khi đi vào chia sẻ các phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi, VIETCHEM muốn các bạn hiểu rõ về nguồn gốc của loại nước thải này. Theo đó thì nước thải của ngành chăn nuôi thực chất là lượng nước thải được hình thành và thải ra từ quá trình chăn nuôi gia súc, gia cầm của các hộ gia đình, các trang trại….Bên cạnh đó nước thải sinh hoạt diễn ra trong những cơ sở chăn nuôi như vậy được thu gom chung vào hệ thống xử lý cũng là một nguồn của nước thải chăn nuôi.

Phần lớn thì nước thải chăn nuôi hình thành từ các hoạt động chăn nuôi. Chủ yếu tại nước ta hiện nay là nuôi các loại gia súc, gia cầm, thủy hải sản như: trâu, bò, lợn, gà, ngan, ngỗng, tôm, cá…..Trong số đó theo thống kê thì nguồn nước thải từ quá trình nuôi heo chiếm phần lớn. Ước tính mỗi năm các hộ gia đình, trang trại nuôi heo thải ra tới > 8 triệu tấn nước thải. Một con số vô cùng lớn, việc này cũng khiến cho quá trình xử lý nước thải chăn nuôi lợn khó triệt để.

II. Đặc trưng tính chất của nước thải chăn nuôi

Đặc trưng tính chất của nước thải chăn nuôi

Mỗi một loại gia cầm, gia súc, thủy hải sản khác nhau sẽ cho ra những nguồn nước thải mang tính chất khác nhau. Tuy nhiên xét chung nhất thì nước thải từ ngành chăn nuôi sẽ bao gồm các thành phần chủ yếu như sau:

• Gồm nhóm các chất hữu cơ như: các loại protein, các loại acid amin, cellulose; các loại chất béo; các nhóm chất hydrat cacbon và các chất dẫn xuất của chúng có trong phân và nước thải của động vật được nuôi. Theo ước tính thì chất hữu cơ chiếm tới 70-80% thành phần nước thải này.
• Gồm nhóm các chất vô cơ trong nước thải như: Các loại muối vô cơ, amoni; ure; clorua; SO42- , tạp chất đất cát….Chiếm khoảng từ 20-30 % tổng thành phần.

Ngoài 2 thành phần chính trên thì trong nước thải ngành chăn nuôi sẽ có những loại chất rắn khác, tạp chất từ quá trình vệ sinh chuồng trại, thau rửa dụng cụ chăn nuôi thải ra. Tuy nhiên hàm lượng thấp và không đáng kể.

III. Tiêu chuẩn cần thiết trong xử lý nước thải chăn nuôi

Mỗi loại nước thải khác nhau đều có những tác động tới môi trường và đời sống con người. Theo đó để đảm bảo an toàn thì bộ tài nguyên và môi trường đã đưa ra những quy chuẩn, tiêu chuẩn cụ thể đối với loại nước thải này. Yêu cầu các hộ gia đình, các trang trại chăn nuôi phải có trách nhiệm thực hiện và làm đúng theo quy định được ban hành theo văn bản QCVN 62-MT:2016/BTNMT. 

Quy định này áp dụng cho tất cả các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong ngành chăn nuôi. Có liên quan tới việc xả nước thải ra hệ thống thoát nước công cộng. Trong quy định nêu rõ về giá trị tối đa của chỉ số ô nhiễm trong nước thải có thể tiếp nhận. Giá trị đó được tính theo công thức C_max = C x K_q x K_f. 

Trong công thức đó các giá trị được quy định như sau:

• C là giá trị của thông số ô nhiễm trong nước thải chăn nuôi đã được phân tích.
• K_q là hệ số của nguồn nước thải tiếp nhận
• K_f là hệ số lưu lượng của nguồn nước thải.

Cụ thể một số chỉ số bạn có thể xem theo bảng dưới đây:

Tiêu chuẩn cần thiết trong xử lý nước thải chăn nuôi

Để có thể nắm rõ được từng giá trị, hệ số cụ thể, bạn cần tìm hiểu chi tiết hơn về quy chuẩn được bộ tài nguyên môi trường công bố. Có như vậy việc tính toán và xác định các thông số đầu ra của nước thải sẽ chính xác hơn. 

IV. TOP 5 phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi hiệu quả nhất hiện nay

Ngành chăn nuôi đã tồn tại và phát triển tại Việt Nam từ hàng trăm năm nay. Có rất nhiều cách xử lý nước thải được người dân áp dụng, mỗi phương pháp lại có những ưu điểm riêng biệt, đem lại những lợi ích riêng. Tuy nhiên để các bạn có thể tham khảo và lựa chọn, VIETCHEM sẽ tổng hợp lại 5 phương pháp được đánh giá tốt nhất, ưu Việt và tiết kiệm nhất ngay sau đây:

1. Xử lý nước thải chăn nuôi bằng hệ thống biogas yếm khí

Xử lý nước thải chăn nuôi bằng hệ thống biogas yếm khí

Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta đã được học về hệ thống VAT trong ngành nông nghiệp. Rồi những ứng dụng của hệ thống biogas trong chăn nuôi. Có thể thấy được tầm ảnh hưởng và vai trò quan trọng của phương pháp này trong ngành chăn nuôi. Đặc biệt với những trang trại lớn có lượng nước thải ra mỗi ngày cao. 

Việc sử dụng hầm biogas thực chất là quá trình phân hủy yếm khí. Ưu điểm của phương pháp này chính là việc hạn chế được nguồn nước thải chăn nuôi bị xả bừa bãi ra ngoài môi trường. Sử dụng nguồn nước đó để chuyển hóa các loại khí độc hại có trong nước thải như: CH₄, CO₂, H₂S…..tận dụng làm nhiên liệu đốt hoặc sử dụng làm điện năng để thắp sáng phục vụ cho cuộc sống. Ngoài ra phần bùn cặn trong hầm biogas lajic ó thể tận dụng làm phân bón hữu cơ trong nông nghiệp. Loại phân bón này có thể cải thiện dinh dưỡng của đất, thúc đẩy năng suất cây trồng.

Tuy nhiên theo đánh giá của các chuyên gia thì hệ thống xử lý này không giải quyết được vấn đề ô nhiễm triệt để. Chỉ xử lý ở mức trung bình, giảm mùi hơn. Nhưng vẫn để phát sinh khí nito, photpho. Chỉ số COD vẫn tồn tại ở mức 1000mg/m3. Bởi vậy mà nước thải từ hầm kỵ khí này vẫn cần tiếp tục được xử lý. 

2. Sử dụng phương pháp thực vật để xử lý nước thải chăn nuôi

Sử dụng phương pháp thực vật để xử lý nước thải chăn nuôi

Mô hình xử lý nước thải bằng thảm thực vật mang lại hiệu quả khá cao. Vừa tiết kiệm chi phí lại vô cùng thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó lại làm đẹp cho cảnh quan xung quanh. Công nghệ áp dụng đơn giản, sử dụng hoàn toàn là những nguồn nguyên liệu sẵn có trong tự nhiên. 

Nước thải được xử lý thô bằng song chắn rác, loại bỏ những loại chất rắn có kích thước lớn trong nước thải. Sau đó dẫn nước thải vào bể lắng để xử lý. Rồi sử dụng bể thực vật thủy sinh giúp phân hủy các chất hữu cơ, chất vô cơ có trong nước. Tạo thành dinh dưỡng cung cấp cho thực vật sinh trưởng phát triển tốt. Các loại cây thực vật sống nhờ nước được sử dụng nhiều trong phương pháp này là: Bèo tây (lục bình); dừa nước; thủy trúc; mè vừng hoặc cỏ muỗi…. Đây đều là những loại thực vật phát triển nhanh trong môi trường ô nhiễm, số lượng sinh sôi chóng mặt trong thời gian ngắn.

3. Sử dụng phương pháp lọc sinh học để xử lý nước thải chăn nuôi

Sử dụng phương pháp lọc sinh học để xử lý nước thải chăn nuôi

Ngoài phương pháp biogas thì ngành chăn nuôi gia súc, gia cầm lại rất chuộng phương pháp sinh học trong xử lý nước thải. Bởi thực tế đây là phương pháp có tính ứng dụng cao, dễ thực hiện và chi phí đầu tư thấp. Kết hợp giữa hệ thống hầm biogas và bể phân hủy thiếu khí có ngăn lắng cặn. Rồi thực hiện bơm sinh học để bắt đầu quá trình lọc tuần hoàn. Trong quá trình lọc sẽ có khoảng từ 20-30% nước thải được về bể lắng, phần còn lại sẽ chảy sang ao thủy sinh. Lưu nước trong khoảng 10 ngày mới tiến hành xả thải ra hệ thống thoát nước công cộng.

4. Sử dụng bùn hoạt tính hiếu khí – thiếu khí xử lý nước thải

Sử dụng bùn hoạt tính hiếu khí – thiếu khí xử lý nước thải

Thay vì sử dụng mô hình đơn giản xử lý nước thải bằng bùn hoạt tính như truyền thống thì chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng kết hợp xen kẽ bố trí thêm ngăn bể thiếu khí với hiếu khí. Việc kết hợp như vậy có thể loại bỏ được đồng thời cùng lúc các chất hữu cơ và cả khí nitơ.

Quá trình nitrat sẽ xảy ra ở ngăn bể hiếu khí, riêng quá trình khử sẽ thực hiện ở ngăn thiếu khí. Để tăng tính hiệu quả, chúng ta có thể chia dòng các ngăn để tận dụng được nguồn cacbon từ nước thải chăn nuôi sau quá trình khử nitrat. Vì thế mà hiệu quả trong xử lý nước thải chăn nuôi đạt hiệu quả cao hơn rất nhiều.

5. Sử dụng phương pháp mương oxy hóa trong xử lý nước thải chăn nuôi

Sử dụng phương pháp mương oxy hóa trong xử lý nước thải chăn nuôi

Với các trang trại chăn nuôi gia súc gia cầm, các khu nuôi trồng thủy hải sản luôn sử dụng thiết bị sục khí kéo dài. Phương pháp này mang lại lợi thế rất lớn trong quá trình vận hàng. Vừa tiêu tốn rất ít năng lượng, lại hoạt động đơn giản. Quá trình xử lý tạo ra rất ít bùn, nhưng lại có thể đồng thời xử lý cả các chất hữu cơ lẫn khí độc có trong nước thải. 

Ngày nay phương pháp này đang được ứng dụng một cách rộng rãi tại các trang trại chăn nuôi kiểu gia đình, quy mô không quá lớn. Với đặc tính khử được nitơ mà phương pháp này rất được lòng bà con chăn nuôi.

Sau các bước xử lý nước thải theo một trong 5 phương pháp trên thì về cơ bản nước thải chăn nuôi đã đạt được trạng thái tiêu chuẩn A trong quy định QCVN 40:2016/BTNMT. Tuy nhiên để có thể tăng tính ổn định cũng như tái sử dụng được nước thải sau khi xử lý, bộ tài nguyên môi trường luôn khuyến khích người dân sử dụng kết hợp thêm hồ sinh học trong hệ thống xử lý nước thải chăn nuôi. 

Ngoài ra trong quá trình xử lý tại những công đoạn cần thiết có thể sử dụng hỗ trợ thêm từ các loại hóa chất xử lý nước thải để tiết kiệm chi phí, thời gian và tiến độ. Các loại hóa chất xử lý nước thải chăn nuôi đa dạng vô cùng. Nếu bạn chưa nắm rõ được nên sử dụng loại hóa chất nào, có thể liên hệ ngay với VIETCHEM để được tư vấn và giải đáp.

Trên đây là một số chia sẻ của công ty cổ phần xuất nhập khẩu hóa chất và thiết bị Kim Ngưu – VIETCHEM về vấn đề xử lý nước thải chăn nuôi. Hy vọng thông tin tổng hợp trên sẽ hữu ích cho bạn trong cuộc sống. Đừng quên subscribe website của chúng tôi tại địa chỉ vietchem.com.vn để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích thú vị nữa nhé!