Ammonia nitrate đang là một trong những thắc mắc phổ biến của nhiều người. Tại sao chất này lại được ứng dụng nhiều trong nông nghiệp và có tác dụng gì? Ứng dụng của Ammonia nitrate trong mỗi ngành công nghiệp ra sao? 

1. Ammonia nitrate là gì?

Ammonia nitrate là một hợp chất hóa học, công thức hóa học của hợp chất này là NH4NO3. Hợp chất này là một tinh thể màu trắng, có tính hòa tan cao trong nước ở nhiệt độ bình thường hay áp suất tiêu chuẩn. 

Chất này hay được ứng dụng trong nông nghiệp để làm phân bón hoặc làm chất oxy hóa trong thuốc nổ để khái thác hay xây dựng. Ứng dụng phổ biến của hợp chất này chính là làm thiết bị nổ tự tạo. 

Đây cũng là một chất oxy hóa mạnh, khi kết hợp với các nhiên liệu như hydro, dầu hoặc kerosene sẽ thành hỗn hợp nổ mạnh. Tuy nhiên, ngày nay hợp chất NH4NO3 vẫn được dùng nhiều trong việc sản xuất phân bón hơn. Bởi trong đó có nhiều nito cần thiết cho cây trồng.

Ammonia nitrate là gì?

2. Quy trình sản xuất Ammonia nitrate như thế nào?

Bắt đầu vào những năm thập niên 1940 thì Ammonia nitrate đã được sản xuất với quy mô lớn. Bởi thời bấy giờ nó được dùng cho đạn dược trong thời chiến tranh. Nhưng sau khi kết thúc chiến tranh thế giới thứ 2 thì hợp chất này được dùng làm một loại phân bón thương mại.

Sản xuất loại phân bón này cũng khá đơn giản, đó là: khí amoniac được phản ứng với axít nitric kết hợp với nhau và tạo ra nhiệt đáng kể. Phân bón được tạo thành khi dùng dung môi ammonium nitrate đậm đặc và làm đông đặc lại. 

Nhà sản xuất thường tạo ra phân bón này bằng cách liên tục phun ra những dung dịch vào các hạt nhỏ trong một trống quay. Loại phân bón này hút ẩm tốt nên dễ dàng thu được độ ẩm từ không khí. Vì vậy nên chúng thường được lưu trữ trong túi kín hoặc các kho lạnh. 

Các nhà sản xuất cũng thường phủ các loại phân bón rắn với 1 hợp chất chống vón cục nhằm ngăn ngừa dính và vón cục. Trước khi phân bón đông đặc lại thì đã có 1 lượng nhỏ các khoáng vật cacbonat đôi khi được bổ sung. Việc này để loại bỏ các tính chất nổ của phân bón. 

Hợp chất chủ yếu được làm phân bón

3. Ammonia nitrate và những ứng dụng nổi bật

Ammonia nitrate là hợp chất có nhiều ứng dụng quan trọng trong các lĩnh vực khác nhau. Cụ thể: 

3.1. Làm nguyên liệu phân bón

Ammonia nitrate được dùng làm nguyên liệu chính trong quá trình sản xuất phân bón. Hai nguồn dinh dưỡng quan trọng mà chất này cung cấp cho cây là: nitơ (qua nitrat) và amoni.

Loại phân bón này được đánh giá cao do có khả năng hấp thu dễ dàng, giúp tăng năng suất, chất lượng cây trồng. Chúng cũng không gây tình trạng chua đất. Đây chính là lựa chọn cho việc làm phân bón của nhiều loại cây.

3.2. Sản xuất thuốc nổ

Đây là một ứng dụng khá quan trọng trong việc sản xuất thuốc nổ. Bởi tính chất của Ammonia nitrate chính là khả năng hút ẩm cao, có tính oxy hóa mạnh. Nên nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây nguy hiểm cao.

NH4NO3 là thành phần chính trong sản xuất thuốc nổ, cung cấp oxy cho phản ứng nổ, tăng sự phát triển trong quá trình kích nổ.

3.3. Một số ứng dụng khác 

Bên cạnh những ứng dụng chính trên thì Ammonia nitrate cũng có nhiều lợi ích trong các ngành công nghiệp khác. Ví dụ như:

• Ứng dụng trong ngành công nghiệp dệt may, cải thiện chất lượng, tính đàn hồi của sợi tự nhiên như cotton và len.
• Chất này khi hòa cũng nước sẽ tạo thành một dung dịch với khả năng làm mát kim loại.
• Ứng dụng trong ngành công nghiệp khai khoáng.

Sản xuất thuốc nổ từ Ammonia nitrate

4. Nguy cơ tiềm ẩn của Ammonia nitrate nên chú ý

Trên thực tế, khi ở điều kiện xử lý bình thường thì Ammonia nitrate không gây hại. Nhưng nếu như bạn hít phải bụi Ammonia nitrate nồng độ cao thì có thể gây ra tình trạng kích ứng đường hô hấp. 

Những triệu chứng có thể xuất hiện như: đau họng, ho, khó thở hoặc thậm chí là bị nghẹt thở. Còn nếu nuốt phải chất này ở nồng độ cao thì có thể sẽ gây ra nhức đầu, đau bụng, chóng mặt, bị nôn ói, suy sụp cơ thể và ngạt thở. Khi trộn với nước thì chất này sẽ trở thành một axit nhẹ gây kích ứng mắt, mũi, da.

Loại chất này cũng không tương thích với một số loại hợp chất vô cơ, hữu cơ. Nếu như nhiệt độ bên trong vượt quá 90 độ C thì hỗn hợp superphosphat và vật liệu hữu cơ có thể đốt cháy một lượng lớn amoni nitrat. 

Ngoài ra, Amoni nitrat nung chảy mà trộn với các loại kim loại dạng bột như kẽm, đồng, chì và nhôm có thể gây ra phản ứng dữ dội và đôi khi gây nổ.

Nên chú ý khi sử dụng Ammonia nitrate

5. Lưu ý gì khi sử dụng, bảo quản Ammonia nitrate?

Bởi có tính chất nguy hiểm, nên việc sử dụng, bảo quản Ammonia nitrate cần phải có sự cẩn thận và phải tuân thủ đúng theo quy tắc. Cụ thể:

Bảo quản sản phẩm ở nhiệt độ thích hợp, không nên bọc nó lại ở nhiệt độ cao, do chất này có tính chất nhiệt động, dễ phát nổ. Không nên để chất này tiếp xúc với nguồn nhiệt mạnh hay nhiệt độ cao.

Bảo quản nơi thoáng mát, khô ráo, nơi có nhiệt độ có thể kiểm soát được, tốt nhất là không cho tiếp xúc ánh nắng trực tiếp.

Không để Ammonia nitrate tiếp xúc trực tiếp với bột kim loại hay các chất hữu cơ, bởi chúng có thể tạo ra tình huống nguy hiểm, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.

Nếu không may có cháy nổ xảy ra thì cần phải tuân thủ đúng hướng dẫn của cơ quan cứu hỏa. Không được tự ý dùng những chất chữa cháy không phù hợp như dung dịch axit hay carbon tetrachloride… Bởi chúng kết hợp lại có thể khiến tình trạng tồi tệ và nguy hiểm hơn.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu hơn về Ammonia nitrate là gì cùng những ứng dụng của nó trong thực tế.