Cồn khô là gì? Những lưu ý khi sử dụng cồn khô

Ngày nay, cồn khô đã không còn là sản phẩm xa lạ với nhiều người, bạn có thể bắt gặp nó dễ dàng khi đi ăn lẩu, nướng, các chuyến dã ngoại. Vậy cồn khô là gì? Cần lưu ý những gì khi lựa chọn cồn khô? 

Cồn khô là gì?

Cồn khô là một loại nguyên liệu chất đốt được sử dụng để đun nóng, tạo ra nhiệt nhiệt lượng. So với bếp ga mini và bếp từ trong các nhà hàng, khách sạn hay những chuyến picnic thì cồn khô an toàn và tiện lợi hơn nhiều lại tiết kiệm chi phí.

Cồn khô tồn tại ở dạng thạch

Về bản chất, cồn khô là cồn đã loại bỏ nước thành dạng thạch, là sản phẩm được sản xuất từ rượu etylic (ethanol) và một số chất phụ gia. Nếu áp dụng đúng công thức, nó sẽ rất hiệu quả và an toàn, là một chất đốt hữu dụng. Mặt khác, vì ở dạng thạch nên khi không may bị đổ thì cũng sẽ không có hiện tượng chảy tràn. Lửa sẽ tắt nếu cồn cháy hết hoặc không còn không khí nữa.

Các loại cồn khô hiện nay

Trên thị trường hiện nay, có hai loại cồn khô là ethanol và methanol

1. Cồn ethanol

• Được làm từ thực vật hoặc lên men, còn gọi là cồn sinh học.
• Không độc hại.
• Cháy với ngọn lửa vàng, không tạo ra mùi khét, khi cháy hết đáy bếp có nước.

Cồn ethanol cháy với ngọn lửa màu vàng

2. Cồn methanol

• Là cồn công nghiệp.
• Độc hại, đặc biệt nếu cháy không hết, focmandehit sẽ được sinh ra. Đây là chất rất độc, vô cùng nguy hiểm.
• Ngọn lửa khi cháy có màu xanh, mùi hăng. Trong một số trường hợp, khói đen xuất hiện do việc pha thêm chất phụ gia bắt cháy.
• Cồn methanol cháy tạo ra nhiệt lượng 41 độ C, thấp hơn cồn ethanol là 71 độ C.

Phương pháp sản xuất cồn khô 

1. Sử dụng canxi axetat

Trộn lẫn canxi axetat bão hòa vào hỗn hợp dung môi nước và rượu ta sẽ thu được keo canxi axetat hay chính là cồn khô.

Tỷ lệ hỗn hợp sẽ là 75ml rượu etanol, 10ml canxi axetat bão hòa tức 7.5:1.

2. Sử dụng axit béo và kiềm

Khi đun nóng rượu alcol, axit béo sẽ tan nhiều hơn và nhanh chóng tác dụng với kiềm để tạo thành xà phòng vầ axit béo theo phương trình phản ứng.

C₁₇H₃₅COOH + NaOH —–> C₁₇H₃₅COONa +H₂O

Natri stearat C₁₇H₃₅COONa được tạo ra sẽ bị hòa tan tiếp một phần trong nước và hình thành một lớp vỏ cứng. Sau khi rượu thấm vào lớp vỏ này, cồn khô sẽ được tạo thành.

Trong thực tế, cồn khô được trộn thêm một số chất như phenolphtalein, rose bengal nhằm tạo màu sắc bắt mắt hơn cho sản phẩm mà vẫn không làm mất đi tính chất của cồn khô. Đối với ngọn lửa do cồn khô cháy tạo ra, muốn tạo màu, muối natri, muối kali của nitrat và clorat, muối liti, muối đồng,...được thêm vào với lượng rất nhỏ, tối đa là 1% so với tổng khối lượng cồn, tốt nhất là 0.5%.

Một số chất phụ được thêm vào nhằm tạo màu cho cồn

3. Sử dụng dẫn xuất cenlulozo với một lớp ngăn chặn sự hydrat hóa

Hỗn hợp nhiên liệu gồm: 10g methocel J75 MS, 50g nước, 170g etanol, 2 – 4 g natri hydroxit và một lượng nhỏ alumin trihydrat.

Quy trình sản xuất cồn khô

Trộn 200ml cồn với 50ml nước. Thêm 10g Methocel J75 MS, ta sẽ thu được dung dịch đặc sệt. Tiếp đó đổ hỗn hợp này vào vật chứa có kiềm với lượng vừa đủ nhằm tăng giá trị pH sao cho lớn hơn 8. Thông thường, lượng kiềm natri hydroxit là 2 – 4g. Lúc này, hỗn hợp gel lập tức được hình thành.

4. Sử dụng nhiên liệu vô cơ

Cách 1: Trộn 7.5g silic dioxit với 1.2g  canxi hydroxit vào 2874g etanol, khuấy nhanh 1.5 phút rồi thêm 54g hydroxypropyl cenlulozo, đảo đều. Sau 1.5 tiếng, hỗn hợp keo đặc lại thành cồn khô.

Cách 2: Trộn 6g silic dioxit + 6g titan dioxit + 0.1g canxi hydroxit với 2898g etanol rồi thêm 90g hydroxypropyl cenulozo, đảo đều.

Cách 3: Trộn 6g silic dioxit + 6g nhôm oxit + 1026g etanol + 84g metyl hydro butyl, đảo đều 10 phút. Thêm 374g nước. Sau 20 phút, tiếp tục cho thêm 1504g etanol, ta sẽ thu được cồn khô.

Cồn thu được bằng các phương pháp trên đều là cồn nồng độ 90%. Để tách nước khỏi cồn, cách nhanh nhất là dùng muối đồng sunfat khan để hấp thụ nước, nên làm nhiều lần để loại triệt để hơn.

Sử dụng cồn khô có nguy hiểm không?

• Hít phải hơi cồn khô methanol khi cháy có thể khiến nạn nhân bị ngộ độc với những triệu chứng như choáng váng, bỏng rát mũi, tổn thương vùng niêm mạc.
• Thẩm thấu qua da gây dị ứng, ngứa.
• Thẩm thấu vào máu gây hiện tương thiếu oxy, có thể khiến nạn nhân bất tỉnh.
• Khói bay vào làm cay mắt, giác mạc cũng bị tổn thương.
• Nếu cồn khô không phải cồn tinh chất, chúng chứa nhiều tạp chất cực độc, khi cháy sẽ tạo khói độc

Những điều cần lưu ý khi lựa chọn cồn khô                   

• Cồn khô được lựa chọn phải có tem mác đầy đủ, rõ ràng.
• Để phân biệt được cồn ethanol và methanol, quan sát màu sắc ngọn lửa và mùi khói tạo ra.
• Tuyệt đối không nên dùng cồn methanol vì nó rất nguy hiểm.

Quan sát màu sắc ngọn lửa để biết nó có phải cồn ethanol không

Trên đây là những chia sẻ của VIETCHEM về cồn khô là gì? Những lưu ý khi lựa chọn cồn khô. Để đảm bảo sự an toàn và lợi ích của mình, hãy là người tiêu dùng thông minh, lựa chọn đúng sản phẩm cồn khô chất lượng.

Xem thêm:

• Dung môi pha mực in chính hãng mua ở đâu giá tốt nhất?
• Đường hóa học - Chất ngọt chết người

Tìm kiếm liên quan: