Ancol Etylic là một hóa chất quen thuộc được ứng dụng phổ biến trong đời sống, đặc biệt là các ngành công nghiệp sản xuất. Vậy Ancol Etylic là gì, người ta điều chế hợp chất hóa học này như thế nào và chúng có ứng dụng cụ thể như nào trong đời sống? Hãy cùng VIETCHEM đi giải đáp tất cả những thắc mắc này qua nội nội dung bài viết dưới đây nhé!

1. Ancol Etylic là gì?

Ancol Etylic, với tên khoa học là Ethanol, là một hợp chất hữu cơ. Tùy theo mục đích sử dụng và độ tinh khiết, nó có các tên gọi thông thường khác như rượu etylic (trong đồ uống có cồn) hoặc cồn công nghiệp. Ancol etylic thuộc nhóm đồng đẳng ancol, có công thức phân tử là C₂H₅OH (còn được viết là C₂H₆O).

Công thức phân tử của ancol etylic gồm có cacbon ở nhóm metyl (CH3-) liên kết với cacbon ở nhóm metylen (-CH2-), nhóm này liên kết với oxy của nhóm hydroxyl (-OH).

Cấu trúc phân tử của Ancol Etylic (C₂H₅OH)

2. Đặc điểm về tính chất vật lý và hóa học của Ancol Etylic (C2H5OH)

2.1. Tính chất vật lý 

- Ancol etylic là chất lỏng không màu, có mùi thơm đặc trưng và vị cay.

- Có khối lượng nhẹ, dễ dàng bay hơi và nhanh bắt lửa.

-  Độ tan: Ancol etylic (C₂H₅OH) hòa tan vô hạn trong nước.

- Khối lượng riêng của C₂H₅OH tại 20°C đạt 0,789 g/cm³

- Nhiệt độ sôi: 78,39oC

- Hóa rắn ở - 114,15oC

Ethanol khi gặp lửa sẽ cháy với nguồn lửa nhiệt thấp

2.2. Tính chất hóa học

C₂H₅OH thuộc nhóm ancol đơn chức nên mang những đặc tính đặc trưng sau:

* Phản ứng thế H của nhóm -OH

Tác dụng với kim loại:

2C2H5OH + 2Na  → 2C2H5ONa + H2

* Phản ứng thế nhóm -OH 

Tác dụng với axit vô cơ:

C2H5-OH + H-Br → C2H5-Br + H2O

Phản ứng với axit hữu cơ tạo este (phản ứng este hóa):

CH3COOH + C2H5-OH → CH3COOC2H5 + H2O

Lưu ý: Phản ứng thực hiện trong môi trường axit và được đun nóng. Phản ứng mang tính thuận nghịch, vì vậy phải chú ý đến sự thay đổi trạng thái cân bằng.

Phản ứng với ancol (điều kiện phản ứng H2SO4 đậm đặc, 140°C):

C2H5-OH + H-O-C2H5 → C2H5-O-C2H5 + H2O

* Phản ứng tách nhóm -OH tạo anken (điều kiện H2SO4 đặc, 170°C)

CH3​−CH2​−OH (H2​SO4​đặc,170°C) → ​CH2​=CH2​ + H2​O

* Phản ứng oxi hóa

Khi xảy ra phản ứng oxi hóa hoàn toàn – chính là phản ứng cháy:

– Trường hợp ancol no, mạch hở và chỉ chứa một nhóm –OH:

CnH2n+2O + (3n/2)O2 → nCO2 + (n + 1)H2O

– Trường hợp ancol no, mạch hở, đa chức:

CnH2n+2Ox + (3n+1-x)/2O2 → nCO2 + (n + 1)H2O

Phản ứng oxi hóa (không hoàn toàn):

C2H5OH + CuO  → CH3CHO + H2O + Cu

3. Phương pháp sản xuất cồn công nghiệp (Ancol Etylic)

Ancol Etylic được điều chế như thế nào?

3.1. Phương pháp sinh học (Lên men)

Cồn Ancol Etylic sử dụng trong công nghiệp sẽ được theo đề theo quy trình lên men từ các loại ngũ cốc, mía, gạo, khoai,... với nồng độ 96 đến 99 %. Các bước thực hiện sẽ như sau:

• Bước 1: Nấu nguyên liệu: Tinh bột sẽ được nấu với nhiệt độ cao, sau một thời gian vừa đủ sẽ trương nở và hóa hồ. Sau đó sẽ được để nguội về nhiệt độ thích hợp.
• Bước 2: Đường hóa nguyên liệu: Bước này có hai cách để thực hiện, tùy điều kiện mà chọn một trong 2 cách là đường hóa bằng axit hoặc đường hóa bằng chế phẩm Amylase của nấm mốc.
• Bước 3: Lên men dịch đường: tùy vào điều kiện mà có thể chọn một trong hai cách là lên men liên tục hoặc lên men gián đoạn.
• Bước 4: Chưng cất và tinh chế: Bước chưng cất này giúp tách cồn và các tạp chất dễ bay hơi ra khỏi dấm chín để thu được Ancol Etylic.

Phương trình hóa học

C6​H12​O6 (​enzim) → ​2C2​H5​OH + 2CO2​

3.2. Phương pháp trong công nghiệp (Hydrat hóa Etylen)

Đây là phương pháp hiện đại để sản xuất cồn công nghiệp. Khí Etylen (CH2​=CH2​) được cộng hợp với nước dưới nhiệt độ, áp suất và xúc tác axit. 

Phương trình hóa học

CH2​=CH2 ​+ H2​O (xt,t°,p) → ​C2​H5​OH

4. Ứng dụng của Ancol Etylic trong đời sống

4.1. Trong các ngành công nghiệp

Ancol Etylic (Ethanol, C2H5OH) đã khẳng định vai trò là một hóa chất nền tảng, có mặt trong hầu hết các lĩnh vực sản xuất và đời sống. Nổi bật nhất phải kể đến vai trò dung môi công nghiệp hàng đầu của nó; nhờ khả năng hòa tan vượt trội, C2H5OH là thành phần không thể thiếu trong chu trình sản xuất của ngành dược phẩm, mỹ phẩm, nước hoa, sơn, mực in và dệt may. 

Không chỉ dừng lại ở vai trò dung môi, Ethanol còn là một nguyên liệu hóa học (tiền chất) quan trọng để tổng hợp nên các hợp chất hữu cơ giá trị khác như axit axetic(CH3COOH) và các loại este. Bước sang lĩnh vực năng lượng, hóa chất này được biết đến như một nhiên liệu sinh học sạch, ứng dụng trong các sản phẩm chống đông lạnh và làm nhiên liệu thay thế cho động cơ đốt trong. Đặc biệt trong ngành công nghiệp thực phẩm, Ethanol là thành phần cốt lõi để sản xuất rượu, bia, các loại đồ uống có cồn và dùng làm dung môi chiết xuất, ướp gia vị, bảo quản thực phẩm.

4.2. Trong ngành y tế

Một trong những ứng dụng quan trọng và phổ biến nhất của Ancol Etylic trong lĩnh vực y tế xuất phát từ đặc tính kháng khuẩn và ức chế vi sinh vật vượt trội của nó. 

Chính nhờ khả năng này, dung dịch cồn 70 độ đến 90 độ đã trở thành loại cồn sát khuẩn không thể thiếu trong mọi cơ sở y tế và gia đình, được dùng để khử trùng nhanh các dụng cụ, thiết bị; sát khuẩn bề mặt và làm sạch, ngăn ngừa nhiễm trùng cho các vết thương ngoài da. 

Cơ chế hoạt động của Ethanol y tế là gây biến tính protein và làm tan lớp màng lipid của tế bào, từ đó tiêu diệt hiệu quả phổ rộng các loại vi khuẩn, nấm mốc và virus. Bên cạnh đó, một ứng dụng y dược chuyên sâu hơn của Ancol Etylic là làm thành phần trong sản xuất một số loại dược phẩm, điển hình như thuốc ngủ, nhờ vào khả năng ức chế hệ thần kinh trung ương của nó.

4.3. Ancol Etylic trong mỹ phẩm

Cồn Ethanol được dùng trong mỹ phẩm với vai trò giúp dưỡng da hoặc làm dung môi:

- Cồn béo hay còn được gọi là cồn tốt được sử dụng trong điều chế mỹ phẩm với vai trò là chất giúp cân bằng độ ẩm, khiến cho da mềm mịn, không gây kích ứng. Tuy nhiên, cồn béo lại không phù hợp với những người có da mụn, dầu vì nó dễ gây bít tắc lỗ chân lông.

- Cồn khô hay còn gọi là cồn xấu, có khả năng chống khuẩn, khử trùng. Cồn khô lại phù hợp cho da nhờn giúp sạch da, hạn chế tiết dầu, không bít lỗ chân lông.

Ancol Etylic có mặt trong thành phần của nhiều loại mỹ phẩm hay các công thức làm đẹp.

Ancol Etylic được ứng dụng trong các lĩnh vực

5. Một số tác dụng phụ không mong muốn của Ancol Etylic

Mặc dù là một chất được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực, đặc biệt là thực phẩm và dược mỹ phẩm, tuy nhiên, Ancol Etylic sẽ mang độc tính gây hại cho cơ thể người nếu dùng với liều lượng quá mức cho phép.

- Khi dùng quá nhiều Ancol Etylic, hệ thần kinh trung ương sẽ bị tác động, gây ra các trạng thái từ buồn ngủ, kích thích, cho đến hôn mê và ức chế hô hấp.

- Với hệ tiêu hóa, Ethanol khiến tăng enzym transaminase, đặc biệt với những bệnh nhân xơ gan, viêm gan virus,...

- Gây viêm niêm mạc dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, chảy máu dạ dày, tá tràng trong trường hợp sử dụng quá nhiều Ethanol.

- Ancol Etylic có thể gây hạ đường huyết, đặc biệt là ở những bệnh nhân, trẻ em suy dinh dưỡng.

- Gây rối loạn điện giải.

6. Một số lưu ý để sử dụng Ancol Etylic - C2H5OH an toàn

Dung dịch Ancol Etylic có nồng độ từ 50% trở lên rất dễ cháy, vì vậy cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và cách xa bình xịt, hóa chất ăn mòn cũng như các nguồn dễ cháy.

Tiếp xúc với Ancol Etylic phải trang bị phương tiện bảo hộ cá nhân như kính, găng tay, khẩu trang.

Cấm sử dụng cồn công nghiệp cho mục đích pha uống.

Nếu xảy ra cháy do Ethanol, cần xử lý bằng CO₂ hoặc hóa chất khô, tuyệt đối không dùng nước vì có thể làm lửa lan rộng.

Những hỗn hợp Ancol Etylic từ 50 độ trở lên là các chất bắt lửa

Trên đây là những thông tin mà VIETCHEM muốn cung cấp cho bạn về Ancol Etylic. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp được những thắc mắc và hiểu rõ hơn về chất hóa học này. Nếu còn điều gì chưa rõ, hãy để lại bình luận dưới bài viết, VIETCHEM sẽ giải đáp nhé!

Bên cạnh đó, nếu bạn đang có nhu cầu về hóa chất công nghiệp thì hãy tham khảo sản phẩm qua website của VIETCHEM hoặc liên hệ số hotline: 0826 010 010 để nhận được sự hỗ trợ tư. Đến với VIETCHEM, quý khách hàng có thể hoàn toàn yên tâm về chất lượng sản phẩm cũng như giá cả. Với 20 năm hoạt động trong lĩnh vực hóa chất, VIETCHEM luôn tự hào vì sự hài lòng của nơi khách hàng và tin tưởng của đối tác.

Tìm hiểu thêm:

Xem ngay các sản phẩm Cồn Công Nghiệp 96% tại VIETCHEM.

Ethanol - cồn thơm 96% C2H5OH, Việt Nam, 20 lít/can

Ethanol 96% suitable for use as excipient EMPROVE® exp Ph Eur,BP-1000ml

Ethanol absolute for analysis EMSURE® ACS,ISO,Reag. Ph Eur-2500ml